CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2013
Dean: Altvioolconcert – Twelve Angry Men (voor twaalf cello’s) – Intimate Decisions (voor altviool solo) – Komarov’s Fall (voor orkest) Brett Dean (altviool), Sydney Symphony o.l.v. Simone Young (Concert) en Hugh Wolff (Komarov) BIS-CD-1696 • 61' • Opname: augustus 2006 en mei 2007, Sydney Opera House Concert Hall |
Componisten die de altviool bespeelden zijn er altijd geweest: Bach, Mozart, Schubert, Dvorák, Hindemith, Vaughan Williams, Bridge en Britten, om maar eens een handvol te noemen. De enige die de altviool solistisch bespeelde was Hindemith, als altist van het Amar Quartett, en als solist in zijn eigen concerten, en die van anderen. Hij bezorgde de première van het Altvioolconcert van Willian Walton – misschien wel het mooiste concert dat voor dat instrument is geschreven.
Brett Dean (1961) is de Paul Hindemith van de 21ste eeuw. Geboren en opgeleid in Australië, speelde hij altviool in de Berliner Philharmoniker tussen 1985 en 1999, begon daar met arrangeren en componeren en keerde terug naar Australië, en ziedaar deze cd, met zijn eigen Altvioolconcert, gespeeld door de componist. Hij wordt begeleid door Australië’s belangrijkste orkest, gedirigeerd door Simone Young, een Australische dirigente die intendant en chef-dirigent is van de Hamburgse Staatsopera. Dean schuwt het maatschappelijke debat niet, en het is misschien niet verwonderlijk dat zijn meest persoonlijke muzikale vriend, de altviool, een compositie heeft voortgebracht die simpelweg onder de naam altvioolconcert door het leven mag gaan, als werktuig voor de muzikant Brett Dean. Veel opdrachten heeft Dean te danken aan zijn werk als orkestlid in Berlijn. Hij schreef Twelve Angry Men in opdracht van de twaalf cellisten van de Berliner. Het is een muzikale verbeelding van het onderwerp van de gelijknamige film met Henry Fonda, waarin één individu het opneemt tegen elf anderen. Intimate Decisions is de eerste compositie die Dean voor zijn eigen instrument schreef, het ontleent zijn naam aan een schilderij van zijn vrouw Heather. Komarov’s Fall was een opdracht van Simon Rattle voor de Berliner, het staat met een aantal andere moderne werken die als thema het heelal hebben op de dubbel-cd met de Planets van Gustav Holst. Dean componeert hier over de eenzaamheid van het individu in de onmetelijke ruimte. Komarov was de eerste astronaut die het leven liet bij een ruimtereis. Zijn Sojoez was niet ingericht op een terugkeer in de dampkring, en de Sovjets wisten dat ook, maar prestige werd belangrijker geacht dan een mensenleven.
Gemakkelijke muziek is dit niet, boeiend is het wel, kleurrijk is het zeker.