CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2024
Crumb: Black Angels - Music for a Summer Evening (Makrokosmos III) Quatuor Hanson, Philippe Hattat & Théo Fouchenneret (piano), Emmanuel Jacquet & Rodolphe Théry (slagwerk) |
De Amerikaan George Crumb (1929-2022) is een van de weinige eigentijdse componisten die zich al tijdens zijn leven in een meer dan gemiddelde belangstelling mocht verheugen. In 1970 presenteerde hij een stuk waarmee hij de muziekwereld versteld deed staan: Black Angels voor elektrisch versterkt strijkkwartet, waarvan de leden ook nog allerlei andere instrumenten - wijnglazen, gongs - bespelen. Black Angels was Crumbs antwoord op de Vietnam Oorlog: in het eerste deel, Night of the Black Insects, worden nachtelijke helikoptervluchten verbeeld en in het zesde deel (Pavana lachrimae) citeert hij een Dowlandeske versie van Schuberts kwartet Der Tod und das Mädchen. Het Kronos Quartet bracht het werk in 1990 uit op een cd die forse verkoopcijfers behaalde.
Onder de titel Makrokosmos schiep Crumb een grote pianocyclus in vier boeken, analoog aan de Mikrokosmos van Béla Bartók, een van Crumbs favoriete componisten. In het derde boek, geschreven in 1974, is de bezetting uitgebreid tot twee op alle mogelijke manieren bespeelde piano's en twee slagwerkers. Het kreeg de ondertitel Music for a Summer Evening en bestaat uit vijf delen: Nocturnal Sounds, Wanderer-Fantasy, The Advent, Myth en Music of the Starry Night, met een totale lengte van bijna veertig minuten.
De muziek van Crumb moet je niet alleen horen maar vooral zien. Zijn partituren zijn beeldende kunstwerken, uitvoeringen ervan zijn theatrale gebeurtenissen. Er wordt op deze uitvoeringen schitterend gemusiceerd, en dus leek het logisch om beide werken live op te nemen, inclusief applaus. Dat betekent dan wel dat Music of the Starry Night uit de cyclus Makrokosmos na een broos einde ruw beloond wordt met een luidkeels BRAVO. En dan hebben we het nog niet gehad over de adembenemend natuurgetrouwe dynamiek: bijna onhoorbaar in de vele fluisterzachte momenten, knetterhard in de luide passages. U bent gewaarschuwd.