CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, maart 2019

 

Copland: Grohg - Billy the Kid (compl.)

Detroit Symphony Orchestra o.l.v. Leonard Slatkin
Naxos 8.559862 • 63' •
Opname: okt./nov. 2014, Orchestra Hall, Detroit (VS)

   

Detroit, de trotse Motor City, eens een muzikale metropool met naast Motown Records een pracht van een symfonieorkest, heeft het sinds de crisis zwaar te verduren gekregen. Het Detroit Symphony Orchestra maakte onder Paul Paray en Antál Dorati legendarische opnamen voor de labels Mercury en Decca. In de tijd dat Neeme Järvi er de baton zwaaide kwamen er interessante producties van Amerikaans repertoire tot stand voor Chandos. En nu mag Leonard Slatkin de eer hoog houden op het label Naxos met de complete balletten van Aaron Copland - het label is niet te stuiten wanneer het om completisme gaat. En op de een of andere manier is succes altijd verzekerd. Slatkin (1944) heeft een kolossale discografie opgebouwd in zijn lange carrière, eerst als chef van het St. Louis Orchestra (waar Hans Vonk zijn opvolger was), daarna bij de BBC, en vervolgens via Lyon naar Detroit. Inmiddels heeft hij afscheid genomen van de Motor City, met medeneming van de titel Music Director Laureate.

Slatkin heeft een lange historie met de muziek van Aaron Copland, die begint in St. Louis, waar hij van 1979 tot 1996 music director was. Voor de labels RCA en EMI werden de belangrijkste partituren van de meester opgenomen. In Detroit volgt op het eerste oog een herhaling van zetten, maar schijn bedriegt. Slatkin heeft subtiele verschillen gevonden in een aantal partituren, en zo verdient zijn registratie van de complete balletten voor Naxos toch nog extra aandacht. Op deze derde aflevering zijn complete versies van Billy the Kid en Grohg aan de beurt. Billy the Kid kennen we in meerdere uitvoeringen, maar Grohg is een relatieve nieuwkomer. Oliver Knussen presenteerde in 1994 de wereldpremière op het label Argo; het label bestaat niet meer, maar de opname is opnieuw uitgebracht op een Double Decca cd, in hetzelfde prijssegment als Naxos. Grohg ontststond in 1925 in Parijs, waar Copland een paar jaar verbleef om zijn licht op te steken bij Nadia Boulanger. De verhaallijn ontleende Copland aan de expressionistische stomme film Nosferatu, een vampierenfilm uit 1922 van Friedrich Wilhelm Murnau (op youtube aanwezig). Wie in het bezit is van Oliver Knussens kijk op deze partituur mag zich gelukkig prijzen, niet alleen door de fabelachtige precisie van zijn dirigaat, maar bovenal door de superieure klank van het Cleveland Orchestra. Wat een orkest en wat een combinatie! Jammer dat Ollie vliegangst had, anders zouden we vast veel meer goud uit Cleveland mogen koesteren.

Dertien jaar na Grohg, dat al spoedig vergeten was, verwierf Copland faam met een ander ballet, ditmaal met een onderwerp dat zijn landgenoten direct aansprak (en aanspreekt), Billy the Kid. Net zo op-en-top Amerikaans als de outlaw van de titel is de muziek van Copland, die met zijn 'American sound' - een stempel heeft gedrukt op meerdere generaties Amerikaanse componisten. Leonard Bernstein verafgoodde hem en niemand heeft Copland ooit beter gedirigeerd, ook niet de componist zelf. Voor Slatkin is dit de tweede opname van de complete partituur van Billy, eerder verscheen zijn visie vanuit St. Louis op EMI. Slatkin groeide op in Hollywood, en leerde daar veel van zijn vader Felix en door de omgang met grootheden als Gershwin en Schoenberg. Toch ligt over zijn musiceren vaak een laagje vernis dat je 'glossy' zou kunnen noemen, en dat past niet echt bij Copland. Die is meer van de biologisch verantwoorde aanpak.

Toch hoeven Naxos, Leonard Slatkin en de musici in Detroit zich nergens voor te schamen, we hebben het hier over de puntjes op de i die voor kritische verzamelaars net het verschil maken. Belangrijk is bovendien de kwaliteit van de opname, en die is zonder meer spectaculair: het lage slagwerk zou een burenruzie kunnen veroorzaken. En kunnen we het Leonard Slatkin kwalijk nemen dat hij in zijn lange carrière altijd een doorgewinterde aanhanger van een romige orkestklank is gebleven? Wie weet wordt hij er over twintig jaar om bewonderd.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links