CD-recensie © Siebe Riedstra, januari 2025 |
Francisco Coll werd geboren in 1985 in het Spaanse Valencia en is behalve componist ook beeldend kunstenaar. In een interview geeft hij aan hoe hij in zijn werkwijze maar weinig verschil ziet tussen beide disciplines.
Coll studeerde aan de Conservatoria van Valencia en Madrid, en zette zijn studie in 2009 voort in Londen, waar hij de enige leerling van Thomas Adès werd. Gerenommeerde orkesten als het London Symphony, Los Angeles Philharmonic, Münchner Philharmoniker en BBC Symphony voerden zijn werken uit. Het heeft even geduurd voor de discografische belangstelling op gang kwam, maar in 2021 verscheen op het label Pentatone een mooi overzicht, deels verzorgd door Gustavo Gimeno en zijn Luxemburgse Orkest, met als vioolsoliste Patricia Kopatchinskaja. Zij heeft zich door opdrachten sterk gemaakt voor Coll, evenals de celliste Sol Gabetta. Nu verschijnt op het label Challenge Classics een nieuw overzicht, geheel verzorgd door het New European Ensemble (NEuE). Dat Ensemble vond zijn oorsprong in 2009 aan het Koninklijk Conservatorium, en bestaat uit een flexibele en internationale bezetting; in 2019 ontving het ter gelegenheid van zijn tienjarig bestaan de Kersjesprijs. Hoewel het meerdere opnames op zijn naam heeft is deze cd de eerste die op een Nederlands label verschijnt. De cd opent en sluit met twee werken voor groot ensemble: Piedras (Stenen) voor zestien spelers uit 2009/10, waarin inderdaad in het slagwerk de ketsende stenen voor een ritmisch doorlopend ostinato zorgen, dat de onderlaag vormt voor langgetroken bogen. Het afsluitende werk, Liquid Symmetries, in vier delen en voor vijftien spelers uit 2013 is een muzikale afspiegeling van de permanente onzekerheid van het menselijk bestaan. De Nederlandse hoboïst Christopher Bouwman is een vast lid van NEuE, en eerste hoboïst van het orkest van Valencia. Hij is de solist in Taleas oblicuas, een volwassen hoboconcert van twintig minuten in drie delen, voor een ensemble van veertien spelers. De titel verwijst naar de ritmische patronen (taleas) die scheef (oblicuas) op elkaar staan en zo voor een surrealistisch effect zorgen. In de twee overige werken laat Coll zijn Spaanse afkomst spreken. De titel de vos aceitunada is afkomstig uit een dichtregel van Lorca's Ode to Salvador Dali. Three pieces after Turia is een pianowerk dat zijn materiaal ontleent aan het gitaarconcert Turia uit 2017, verwijzend naar de droogstaande gelijknamige rivier in de stad Valencia. Al met al een schitterende cd, niet in de laatste plaats door de bijdrage van het New European Ensemble en dirigent Tito Munoz, die overduidelijk hun ziel en zaligheid hebben gestoken in de vertolking van deze veeleisende partituren. Karel Bruggeman (onthoud die naam) was in zijn eentje verantwoordelijk voor een schitterende registratie. Een verzorgde vormgeving met twee afbeeldingen van schilderijen van Coll en een toelichting door Benjamin Poore van muziekuitgever Faber ronden het geheel onberispelijk af. index |
|