CD-recensie

© Siebe Riedstra, december 2015

De Italiaanse componist Mario Castelnuovo-Tedesco (1895-1968) studeerde bij Ildebrando Pizzetti, en werd actief gesteund door Alfredo Casella. In het Italië van voor de Tweede Wereldoorlog boekte hij successen als componist en pianist, maar daar kwam verandering in door de anti-joodse wetgeving van 1938. Castelnuovo-Tedesco was van joodse afkomst en zag zich genoodzaakt om uit te wijken naar de Verenigde Staten. Hij vestigde zich in California, waar hij op voordracht van Jascha Heifetz werk vond als filmcomponist en filmmuziek doceerde aan het Conservatorium van Los Angeles. Uit Italië nam Castelnuovo-Tedesco drie liefdes mee: het landschap van zijn geboortestreek, de bijbel en Shakespeare. Dat laatste uitte zich in twee opera's, ontelbare liederen, en elf concertouvertures. Zijn volwasen idioom laat zich omschrijven als neo-romantisch of neo-klassiek, maar in beide gevallen speelt de dissonant nauwelijks een rol. In het oeuvre van deze zeer productieve toondichter vinden we overigens geen enkele symfonie, maar wel twee pianoconcerten, twee vioolconcerten en een aantal concertwerken voor één of meer gitaren. Van de vioolconcerten ontstond het tweede, met de bijbelse titel 'I Profeti', in opdracht van Jascha Heifetz. Niet alleen Heifetz, maar later ook Itzhak Perlman zette zich in voor het werk, en beide hebben ze er een opname van gemaakt.

Het label Naxos heeft zich de afgelopen jaren flink ingespannen voor Castelnuovo-Tedesco, met nieuwe opnamen van de Shakespeare Ouvertures en de Pianoconcerten (beide hier besproken) en stapels gitaarmuziek. Hier breekt Tianwa Yang een lans voor de beide vioolconcerten, met op de bok een Nederlandse dirigent, Pieter-Jelle de Boer. De Boer (1978) is vooral in Frankrijk actief, en maakte als koordirigent al eens indruk met een Janacek-cd voor het label Harmonia Mundi (hier besproken door Aart van der Wal). Hij is niet alleen actief als dirigent, maar ook als pianist, organist en componist. Voor het label Brilliant nam hij een cd op met pianowerken van Mendelssohn, de AVRO bracht in eigen beheer een portret uit met orgel- zowel als pianowerken en een eigen Ciacona voor piano - een talent om in de gaten te houden. Voor zijn orkestrale cd-debuut kreeg hij de beschikking over het illustere SWR Sinfonieorchester Baden-Baden, ooit het werkterrein van legendarische dirigenten als Hans Rosbaud en Michael Gielen. Na een fusie heeft het orkest Freiburg aan zijn naam moeten toevoegen, en binnenkort schijnt het helemaal op te moeten gaan in een fusie met het SWR orkest van Stuttgart. Ook in Duitsland vallen rake klappen in de orkestwereld.

Over de resultaten van de samenwerking tussen dirigent, soliste en orkest kunnen we kort zijn: in één woord formidabel. Van het eerste concert bestond nog geen opname, en ook wat betreft het tweede heeft Yang niets te vrezen van de concurrentie. Heifetz is Heifetz, maar de opname is een halve eeuw oud; die van Perlman is live geregistreerd in Tel Aviv, meeslepend en niet vrij van intonatieprobleempjes. Tianwa Yang en Pieter-Jelle de Boer houden een gloedvol betoog voor het lichtelijk naar de czardas ruikende eerste concert en het prachtig oud-testamentisch klinkende tweede. Het orkest voelt zich met hoorbaar genot thuis in deze romantische klankwereld, en de vioolliefhebber is weer een onmisbaar document rijker.

index