CD-recensie
© Siebe Riedstra, juni 2011
 |
Carter: Klarinetconcert - Symphonia: sum fluxae pretium spe
Michael Collins (klarinet), London Sinfonietta (Klarinetconcert) en BBC Symphony Orchestra
o.l.v. Oliver Knussen.
DG 459 660-2 • 64' •
De Amerikaanse componist Elliott Carter is de honderd ruim gepasserd, maar hij componeert nog steeds met de energie van een 19-jarige. Het resultaat liegt er niet om: één of twee grote werken per jaar zijn de afgelopen decennia verschenen, aangevuld met een grote hoeveelheid kamermuziek: strijkkwartetten, het kwintet voor piano en blazers, het pianokwintet en zelfs een opera, ‘What next?’. Om Oliver Knussen te citeren: ‘What indeed!’.
Zo gewiekst als Carter met zijn noten omgaat, zo springt hij ook met de hem nog resterende tijd om: zijn ‘Symphonia: sum fluxae pretium spe’ ontstond als een drieluik van onafhankelijk uit te voeren werken; op die manier laat je in elk geval geen Onvoltooide achter en wordt de titel (vrij vertaald: ik ben het loon van de stromende hoop) wel heel toepasselijk. Het eerste deel van dat drieluik, Partita (1993) was een opdracht van de Chicago Symphony, het tweede, Adagio Tenebroso (1994), ontstond ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van de BBC-Proms, en het laatste deel, Allegro Scorrevole (1997) resulteerde uit een opdracht van het Cleveland Symphony Orchestra. De Partita is een speels werk vol licht en lucht dat inderdaad uitstekend op zichzelf kan staan. Dat wordt nog eens benadrukt door het feit dat Chicago en Barenboim er een live-opname van maakten voor Teldec (4509-99596-2). Het drieluik werd als Symphonia op 25 april 1998 integraal uitgevoerd door het BBC Symphony Orchestra en Oliver Knussen tijdens de muziekdagen van de International Society for Contemporary Music te Manchester; dezelfde maand werd het opgenomen in de Maida Vale Studio 1 te London (het huisadres van het BBCSO). Daarna zijn dezelfde krachten ermee op tournee gegaan en eigenlijk is het jammer dat de opname niet nà de tournee is gemaakt want een werk van Carter laat zich slechts na de grootste krachtsinspanning (be)grijpen, iets dat overigens voor uitvoerenden zowel als luisteraars telt. Desalniettemin een formidabele registratie van een al even formidabel werk.
Het Klarinetconcert ontstond in 1996 voor Alain Damiens en de vaste bezetting van Ensemble Intercontemporain en Pierre Boulez. Het is een speels werk dat in zeven ononderbroken delen een in kleinere groepjes gesplitst orkest afzet tegen een diverterende en uiterst virtuoze klarinetpartij. De uitvoering met Michael Collins en London Sinfonietta o.l.v. Oliver Knussen is, evenals de opname, perfect. DG presenteerde deze Carter op de drempel van de eenentwintigste eeuw in haar serie 20/21. Helaas werd dat project al na enkele jaren stopgezet. Eeuwig zonde.