CD-recensie
© Siebe Riedstra, juli 2016
Rodrigo: Concierto de Aranjuez Martin: Guitare (versie voor orkest) Brouwer: Gitaarconcert nr. 9 (Concierto de Benicàssim) Miguel Trápaga (gitaar), Real Filharmonía de Galicia o.l.v. Óliver Díaz Naxos 8.573542 • 67' • Opname: juni 2015, Sala Ángel Brage, Auditorio de Galicia, Santiago de Compostela (Spanje) |  |
De componist Leo Brouwer (1939) is een Cubaan, geen Hollander, en in Nederland alleen bij gitaristen een begrip. Brouwer is een enthousiast pleitbezorger voor alles wat met de gitaar te maken heeft; in 2009 was hij te gast op het Internationaal Gitaarfestival Zwolle. Bij die gelegenheid gaf hij te kennen blij te zijn 'to be back in the country of my grandfather'. Brouwer studeerde in Havana en aan de Juilliard School in New York, maar is ondanks zijn vele internationale successen en contacten altijd in Cuba blijven wonen. Al in 1956 publiceerde hij zijn eerste werken voor gitaar, en inmiddels mag hij bogen op een kolossale catalogus met maar liefst elf gitaarconcerten. Veel van zijn werk is op cd ingespeeld - onder andere door John Williams (Concerto de Toronto, het vierde van de gitaarconcerten). Op deze cd vinden we de plaatpremière van het Negende gitaarconcert uit 2002, het Concierto de Benicàssim, geschreven voor de 150 ste verjaardag van gitaarlegende Francisco Tárrega, de componist van Recuerdos de la Alhambra. Brouwers ontwikkeling als componist verloopt van een in volksmuziek gedompeld begin via modernistische invloeden in de jaren zestig (serialisme) tot de inmiddels welbekende nieuwe eenvoud. Net als bij zijn Argentijnse collega Alberto Ginastera klinkt echter ook in die laatste fase de onbedwingbare behoefte tot originaliteit door in uitdagende noten. Het eerbetoon aan Tárrega komt vooral tot klinken in het nostalgische tweede deel.
Frank Martin (1890-1974) is met afstand de beroemdste componist die in de vorige eeuw een innige band met Nederland heeft gehad - de tweede helft van zijn leven woonde en componeerde hij hier. Een uitgebreide levensloop kunt u elders op deze site raadplegen. In 1933 schreef Martin op verzoek van gitaarvirtuoos Andrés Segovia een werk voor gitaar solo, dat de titel Quatre pièces brèves meekreeg. Segovia vond het kennelijk maar niks, dus maakte Martin een nieuwe versie, nu voor piano, met de titel Guitare. Suite pour le piano. portrait d'Andrès Segovia. In navolging van Manuel de Falla, die zijn Homenaje a Debussy in een orkestjasje stak, maakte Martin op aandringen van dirigent Ernest Ansermet een orkestversie van Guitare. Ongelofelijk maar waar, dit is de eerste keer dat er een opname verschijnt van deze partituur, een kleine suite met de delen Prélude, Air, Plainte en Comme une Gigue. Een prachtwerk dat in zijn kleuring vooruitwijst naar het Concert voor zeven blaasinstrumenten, slagwerk en pauken uit 1949. Dankzij Julian Bream, die in 1966 de eerste opname verzorgde van de Quatre pièces, is de oorspronkelijke versie inmiddels een repertoirestuk voor iedere zichzelf respecterende gitarist geworden.
Over het stukgespeelde maar desalniettemin geniale Concierto de Aranjuez van Joaquín Rodrigo (1901-1999) kunnen we kort zijn, maar het is wellicht voor veel muziekliefhebbers de reden om deze cd aan te schaffen. Gitarist Miguel Trápaga laat in ieder geval horen dat hij ook dit werk in zijn hart gesloten heeft. Het concert van Brouwer, dat na de festiviteiten rond Tárrega tien jaar gesluimerd heeft, werd door hem in 2012 tot nieuw leven gewekt, bij het fameuze Orquesta Sinfónica Simón Bolivar, gedirigeerd door de componist zelf. Bij die gelegenheid werd de partituur herzien en sneuvelden de herhalingen in het eerste en derde deel. Desondanks is er een forse partituur van ruim een half uur overgebleven. De Real Filharmonia de Galicia is een nieuw (1996) symfonieorkest van bescheiden omvang dat opereert vanuit een mooie zaal in Santiago de Compostella. Er wordt uitstekend gemusiceerd en de opname laat niets te wensen over, maar de toegevoegde waarde van deze schijf ligt in het unieke repertoire. Bewonderaars van Frank Martin, haast u.