CD-recensie

© Siebe Riedstra, maart 2017

Uit bovenstaande opnamegegevens zal duidelijk zijn dat de beide versies van Anthèmes werden opgenomen in het hol van de leeuw, de faciliteiten van Ircam in Parijs. De Franse manier om dankuwel te zeggen tegen de landgenoot die symbool stond voor het internationale na-oorlogse componeren maar er de voorkeur aan gaf om in Baden-Baden te resideren en te overlijden: Pierre Boulez. Op deze uitgave een schitterend specimen van zijn vermogen om zichzelf opnieuw uit te vinden - een eigenschap die hij deelde met Johann Sebastian Bach. Twee versies van in beginsel dezelfde noten, eenmaal in hun oorspronkelijke gedaante, en een tweede maal in een elektronisch gemanipuleerde versie, die niet alleen verschillende lagen (Pli selon pli?) toevoegt, maar er ook een stuk van maakt dat in zijn dubbele lengte overzichtelijk wordt gemaakt voor de luisteraar. In zijn structuur sluimert de geest van de partita's van Bach. In de klank woelt soms de woede en de agressie die ook Bach ons kan laten voelen. De Bach die het verdriet om het verlies van zijn geliefde Maria Barbara van zich lijkt af te schrijven in zijn Chaconne.

De bijgevoegde informatie vermijdt zorgvuldig de vermelding van enige verwantschap tussen ene Daniel Barenboim en de Michael Barenboim van deze cd. Uiteraard zijn ze vader en zoon, en de levenslange vriendschap tussen Pierre Boulez en Daniel Barenboim komt hier tot uiting in een ontroerend getuigenis: Boulez bijna als een vertrouwd lid van de familie. Op papier lijkt het zo gemakkelijk - als zoon van een vermaard dirigent hoef je geen open deuren in te trappen. De sceptische werkelijkheid is anders. Aller ogen zijn gericht op kwatta, dus dan maar niet het Vioolconcert van Beethoven, maar op eigen kracht gezocht naar alternatieven.

Michael Barenboim heeft gezocht en gevonden. Hij werd concertmeester van het West-East Divan Orchestra dat zijn vader oprichtte om de tegenstellingen tussen de joodse en de arabische wereld te helpen overbruggen. Als solist probeert hij het hier in zijn eentje, met muziek die bruggen slaat tussen drie eeuwen. Bach aan de ene kant, Boulez aan de andere, en Bartók in het midden. Bach en Bartók heeft hij niet gekend, Boulez wel. Daarin ligt de kracht van dit recital, waarin een schitterende uitvoering van de beide versies van Anthèmes boven alles uittorent. Tussen Anthèmes I en Anthèmes II laat hij in Bartók en Bach horen dat hij ook in dat repertoire tot heel veel in staat is. Voorlopig heeft hij, geholpen door Andrew Gerzso aan de computers van Ircam, in Boulez een voorsprong van mijlen.

index