CD-recensie
© Siebe Riedstra, december 2010
 |
Birtwistle: Theseus Game for large ensemble with two conductors (2003) - Earth Dances for orchestra (1986)
Ensemble Modern o.l.v. Martyn Brabbins & Pierre-André Valade - Ensemble Modern Orchestra o.l.v. Pierre Boulez
DG 00289 477 0702 • 67' •
 |
|
| Harrison Birtwistle |
Sir Harrison Birtwistle (1934) is naast Sir Peter Maxwell Davies – die is nu Master of the Queen’s Musick - waarschijnlijk de belangrijkste levende Britse componist. Hij heeft zijn na-oorlogse avant-garde instelling behouden en schrijft al sinds het begin van de jaren zestig in een radicaal idioom waarin de dissonanten het voor het zeggen hebben. Een van zijn jongste instrumentale creaties, Theseus Game uit 2003, is de raison d’être van deze cd in een live-opname van de wereldpremière bij de RuhrTriennale. Birtwistle maakt in deze muziek gebruik van een techniek die teruggrijpt op middeleeuwse compositietechnieken, maar dan wel vertaald naar een uiterst moderne toepassing. De essentie bestaat uit een horizontale lijn (cantus), omspeelt door verticale blokken (continuum). Louis Andriessen hield zich ook lang met deze techniek bezig (Hoketus). Theseus Game is in wezen een voortzetting van Secret Theatre uit 1984, maar dan wel veel ingewikkelder, en dat maakt het gebruik van twee dirigenten noodzakelijk. Ongetwijfeld is een en ander beter te volgen in een live-uitvoering dan op een cd, ook al omdat de musici die de cantus spelen op het podium om de beurt een solistische plaats innemen. Theseus Game mag dan wat moeilijker te behappen zijn, dat ligt zeker niet aan de fabelachtig knappe uitvoering door Ensemble Modern met de dirigenten Martyn Brabbins en Pierre-André Valade.
Earth Dances uit 1986 is al meerdere malen de Sacre du Printemps van de 21ste eeuw genoemd, en niet geheel ten onrechte. Waar Igor Stravinsky in 1913 een primitieve oerkracht aan moeder aarde wist te ontworstelen, doet Sir Harrison er bijna honderd jaar later nog twee schepppen bovenop. Dat het stuk doordendert als een locomotief zonder zo nu en dan eens op de rem te trappen heeft echter ook zijn nadelen. Desondanks is dit alweer de derde opname. Na Peter Eötvös (BBC Symphony op het failliete Collins Classics) en Christoph von Dohnányi (Cleveland Orchestra op Argo, heruitgegeven op een dubbel-cd in de serie British Composers) heeft nu de grote meester Pierre Boulez een concertuitvoering in Frankfurt op 29 oktober 2001 met het Ensemble Modern Orchestra vereeuwigd. Klasse!
Helaas is er ook slecht nieuws. Deze cd verscheen in de prachtige serie 20/21 waar DGG in de eerste jaren van het nieuwe millennium met veel elan aan begon. Helaas moeten we enige jaren later alweer vaststellen dat de aandacht van het label zich in andere richtingen heeft begeven, en dat veel titels uit deze prachtige serie, waaronder ook deze, niet meer verkrijgbaar zijn. Jammer!