CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, augustus 2018

 

Bernstein: Symfonie nr. 2 (The Age of Anxiety)

Krystian Zimerman (piano), Berliner Philharmoniker o.l.v. Sir Simon Rattle
DG 4835539 • 39' • incl. bonustrack: Teach the Teacher - Leonard Bernstein and Krystian Zimerman on The Age of Anxiety • 1.47' •
Live-opname: 13 juni 2018, Philharmonie, Berlijn

   

25 augustus 2018 is de release-datum van deze cd, de honderdste verjaardag van de componist. Daarmee lost Krystian Zimerman een belofte in die hij in 1984 deed. Na een gezamenlijke succesvolle uitvoering van 'The Age of Anxiety' liet Bernstein hem beloven dat ze het werk opnieuw zouden uitvoeren wanneer hij honderd jaar werd. Zimerman heeft zich aan de belofte gehouden en speelt het werk dit jaar vele malen. Simon Rattle heeft zich in het jubileumjaar eveneens uitgebreid beziggehouden met Bernstein, en de live-opname van zijn samenwerking met Zimerman wordt nu door DG uitgebracht - zonder extra's.

'The Age of Anxiety' is een episch gedicht van W.H. Auden dat handelt over een onderwerp dat door Bernstein vanuit meerdere invalshoeken is behandeld. Vier personen die elkaar toevallig ontmoeten in een bar raken aan de praat, drinken en dansen, en gaan weer ieder zijns weegs. Een thema dat verwantschap vertoont met het ballet 'Fancy Free' en de musical 'On the Town'. Bernstein heeft er een wonderlijke maar pakkende hybride van gemaakt, die in de eerste plaats bedoeld was om zijn dubbeltalent als componist en pianist te etaleren. De première vond plaats op 8 april 1949, de dertigjarige Bernstein speelde en Serge Koussevitzky dirigeerde het Boston Symphony Orchestra. Al in 1950 maakte Jerome Robbins een balletversie, en in hetzelfde jaar verscheen de eerste opname, met Lukas Foss als solist en Bernstein zelf aan het hoofd van de New York Philharmonic.

W.H. Auden en Leonard Bernstein (1949)

Het werk is een hybride van pianoconcert en symfonie, verdeeld in twee maal drie delen. Deel 1 bestaat uit een Prologue, Seven Ages (Variaties 1-7) en Seven Stages (Variaties 8-14). Deel 2 uit The Dirge (Adagio), The Masque (Scherzo) en The Epilogue (Finale). Met name in de Variaties en de briljante Masque is de hoofdrol aan de piano toebedeeld. In de oorspronkelijke versie viel de pianist in de Epilogue stil - alleen het slotakkoord speelde hij mee. Een beslissing die de componist later terugdraaide: in 1965 voegde hij voor het slot een solocadens toe, en dat is de definitieve versie geworden.

Van 'The Age of Anxiety' bestaan meer dan tien opnamen, en het is daarmee Bernsteins bekendste symfonische werk, hoewel dat in het aantal live-uitvoeringen beslist niet wordt weerspiegeld. Maar het blijft een dankbare uitdaging voor veel pianisten, en zal ook na dit Bernsteinjaar van zich blijven spreken.

Dat 'The Age of Anxiety' het beste in pianisten naar boven haalt wordt bewezen door het feit dat er zoveel uitstekende registraties bestaan. Lukas Foss was in 1950 de eerste en zorgde dertig jaar later voor een reprise in Israel, met de componist opnieuw als dirigent. Philippe Entremont was de tweede, met een spectaculair virtuoos gespeelde opname in New York met Bernstein aan het roer van een slordig spelend orkest. Leonard Slatkin was de volgende maestro die zich over Bernsteins symfonieën ontfermde - met James Tocco zorgde hij voor een opname op Chandos met het BBC Symphony Orchestra. Marin Alsop is de een na laatste dirigent die zich sterk maakt voor Bernstein, met een volledig overzicht op Naxos, waaronder een Age met pianist Jean-Yves Thibaudet.

Simon Rattle en Krystian Zimerman vormen het dreamteam dat 'The Age of Anxiety' zijn grand finale moet bezorgen. Wat Zimerman aanraakt verandert in goud, en over het klinkende resultaat van deze eenmalige uitvoering hoeven we dan ook niet uit te weiden. Schitterend. Maar veel belangrijker is het feit dat deze twee kopstukken in de muziekwereld de aandacht vestigen op dit werk. Het geeft niet in welke uitvoering, maar luister een keer naar dit meesterstuk, want dat is het. Dat is dan ook meteen het mooiste cadeau dat u Leonard Bernstein op zijn honderdste verjaardag kunt geven.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links