CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, mei 2011

 

 

Lisa Batiashvili – Echoes of Time

Sjostakovitsj: Vioolconcert nr. 1 in a, op. 77 – Lyrical Waltz from ‘Seven dolls’ dances’ (orkestratie Tamas Batiashvili)

Kantsjeli: V & V for violin and taped voice with string orchestra

Pärt: Spiegel im Spiegel (voor viool en piano)

Rachmaninov: Vocalise op. 34 nr. 14
(voor viool en piano)

Lisa Batiashvili (viool), Helène Grimaud (piano), Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks o.l.v. Esa-Pekka Salonen

DG 477 0299 • 68' •


De Georgische violiste Lisa Batiashvili (1979) debuteerde op het label EMI. Toen heette ze nog keurig Elisabeth. Vervolgens verhuisde zij als Lisa naar Sony, met een uiterst succesvolle opname van Beethovens Concert als gevolg. Sinds vorig jaar staat ze onder exclusief contract bij DG, en haar eerste cd op dat label verschijnt nu onder de titel ‘Echoes of Time’. Tijd die ze achtereenvolgens doorbracht in Georgië, München en sinds kort Parijs. Daar woont ze, met echtgenoot François Leleux (hij was tien jaar solohoboïst bij het orkest dat haar op deze cd begeleidt) en twee kindertjes.

Het Eerste vioolconcert van Dmitri Sjostakovitsj speelt ze ronduit weergaloos. Dat komt misschien ook een beetje omdat er een foto van de componist hing in haar vaders studio – en haar vader was ook haar eerste vioolleraar. Echoes of time? Sjostakovitsj schreef zijn concert in 1956 voor David Oistrakh; door zijn uiterst pessimistische toonzetting is het nooit een publiekslieveling geworden. Dat zou door deze opname kunnen veranderen, want Batiashvili stelt tegenover de uitzichtloze terugblik op het inktzwarte communistische bewind een geluid dat doordrenkt is van schoonheid en troost.

Het aanvullende repertoire is nu eens niet nog een vioolconcert, maar een verzameling vignetten die een persoonlijke betekenis hebben voor de violiste. Uiteraard mocht daarin de Georgische toondichter Gija Kantsjeli niet ontbreken. Kantsjeli grossiert in nostalgie, en zeker niet alleen sinds hij in 1990 van Tbilisi naar Antwerpen verhuisde. Zijn V & V voor viool en ‘voice’ met begeleiding van strijkorkest biedt voor de nieuwkomers in dit repertoire de perfecte introductie tot ‘heimweemuziek’; toegegeven, voor ingewijden is het vooral meer van hetzelfde. Gelukkig vergeet je dat wanneer er zo mooi gespeeld wordt als hier.

Arvo Pärt valt in dezelfde categorie als Kantsjeli: uitgeweken uit zijn geboorteland Estland naar Berlijn, en van avant-gardist bekeerd tot de grote drieklank. Dat laatste wordt perfect geïllustreerd in zijn Spiegel im Spiegel voor viool en piano, een van de meest geliefde werken die in het kader van de minimal music zijn voortgebracht. Batiashvili wordt hier collegiaal bijgestaan door pianiste Hélène Grimaud.

Tussen Kantsjeli en Pärt staat een niemendalletje van Sjostakovitsj, door papa Batiashvili gearrangeerd voor viool en strijkorkest. Het is de eerste van de zeven Doll’s Dances, eenvoudige arrangementjes voor piano van walsjes uit de balletsuites en danssuites die op hun beurt weer zijn getrokken uit de vele filmpartituren van Sjostakovitsj. Deze Lyrical Waltz stamt oorspronkelijk uit de Balletsuite nr. 2.

Rachmaninov schreef zijn beroemde tekstloze Vocalise voor de menselijke stem met pianobegeleiding. Het is één van zijn meestgespeelde werken geworden, niet alleen in die vocale gedaante, maar in de meest uitenlopende instrumentale arrangementen. Een ideale toegift voor het duo Batiashvili en Grimaud.

Sommige liefhebbers zullen enige schroom moeten overwinnen bij een cd waarvan de helft ongeveer uit ‘toegiften’ bestaat. Lisa Batiashvili heeft kennelijk willen bewijzen dat het ook anders kan, en als een persoonlijk portret is deze uitgave een schot in de roos.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links