CD-recensie
© Siebe Riedstra, februari 2018
Arte de Tanger - Gonzalo de Baena's New Keyboard Method (1540) Baena: In Tabulatuur genoteerde werken van middeleeuwse componisten Bruno Forst (orgel) |
Het label Brilliant heeft zich in de loop van slechts een tiental jaren ontwikkeld tot een van de belangrijkste (misschien wel de belangrijkste) spelers op het gebied van orgelmuziek uit verre eeuwen. Bijna zes eeuwen geleden publiceerde Antonio de Baena zijn 'Arte novamente inventada pera aprender a tanger'. Een van de eerste lesmethodes die de tand des tijds hebben doorstaan, maar daarom nog niet voor iedereen te lezen zijn. Daarvoor heb je specialisten nodig die zich hebben bekwaamd in het ontcijferen van tabulatuurboeken. Muziek die niet op notenbalken is genoteerd, maar in een merkwaardig alphabetisch patroon is opgeschreven. Zo'n specialist is Bruno Forst, die niet alleen verantwoordelijk is voor het klinkende resultaat, maar ook de redactie verzorgde in normaal notenschrift, die dit manuscript voor gewone stervelingen toegankelijk moet maken.
In de orgelbouw speelt tijd geen rol. Bruno Forst heeft de beschikking over twee eenklaviers orgels waarvan het ene in 1658 en het andere in 2007 is gebouwd. Beide staan in middentoonsstemming. Probeer ze maar eens uit elkaar te houden. Wat Forst ons laat horen is een verzameling die voor het overgrote deel bestaande uit transcripties van vocale werken van beroemde tijdgenoten: Ockeghem, Obrecht, Josquin en Brumel en Spaanse componisten als De Morales, Escobar en Antonio de Baena, de zoon van de samensteller. Ze zijn door Baena uitgegeven om zijn tijdgenoten wegwijs te maken in het klavierspel. Het didactische karakter is dan ook evident, maar het ontbreken van teksten in deze archaïsche wereld maakt het ons niet gemakkelijk. Op de website van Brilliant worden de registraties van elk werk vermeld, daar kunt u ook terecht voor de speellijst. Het boekje bevat een toelichting door de organist, plus foto's en disposities van de orgels (die van het orgel in Santa Ana vermeldt ten onrechte als basisregister een Flautado 4', dat moet natuurlijk een 8' zijn). Wie zich aangetrokken voelt tot dit repertoire stuit hier op een goudmijn.