CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, juni 2017

 

Bach & Sons Vol. 1 & 2 - Sebastian Knauer

Deel 1
Bach:
Pianoconcert nr. 1 in d, BWV 1052 - Pianoconcert nr. 2 in E, BWV 1053

(C.P.E.) Bach: Pianoconcert in E, Wq 14

(J.C.) Bach: Pianoconcert in Es, op. 7 nr. 5

Berlin Classics 0300270BC • 79' •

Deel 2
Bach:
Pianoconcert nr. 4 in A, BWV 1055 - Pianoconcert nr. 5 in f, BWV 1056 - Tripelconcert voor fluit,viool en piano in a, BWV 1044

(C.P.E.) Bach: Pianoconcert in G, Wq 43 nr. 5

(J.C.) Bach: Pianoconcert in f

Philippe Jundt (fluit), Daniel Hope (viool), Sebastian Knauer (piano), Zürcher Kammerorchester o.l.v. Roger Norrington (Vol. 1) & Sebastian Knauer (Vol. 2)

Berlin Classics 0300764BC • 70' •

Opname: juni 2011 (deel 1) & april & nov. 2016 (deel 2), ZKO Haus, Zürich

   

Pianoconcerten van Bach & Zonen. Het lijkt een gewaagde onderneming in een tijd waarin oude instrumenten de norm zijn geworden. Niettemin geldt voor de klavierconcerten van Bach en zijn zonen hetzelfde als voor de overige klavierwerken: pianisten kunnen er niet vanaf blijven. Met name het concert in d klein, BWV 1052 is bijzonder aantrekkelijk gebleken voor pianisten die er graag hun eigen kijk op los lieten. Voorop natuurlijk Ferrucio Busoni, maar ook Max Reger die in 1916 aanschoof bij het Amsterdamse Concertgebouworkest, waar hij tussen eigen werken zijn visie op Bach zelf aan de piano etaleerde. De vraag of de piano nu wel of niet het aangewezen instrument is voor deze werken is minder belangrijk dan de vraag hoe men in de praktijk omgaat met de noten.

We denken vaak dat de grote omslag in het interpreteren van 'oude' muziek is gekomen door de vervanging van moderne instrumenten door oude. Dat lijkt logisch, maar wie terugluistert naar de eerste pogingen zal vaststellen dat de verschillen vooral zitten in de frasering. Midden jaren tachtig maakte Andrei Gavrilov een veelgeprezen opname van de complete pianoconcerten van Bach, daarbij gesecundeerd door de Academy of Saint Martin in the Fields onder leiding van Neville Marriner. Wanneer men het tweede deel van het concert BWV 1052 zoals dat daar door het strijkorkest wordt gespeeld vergelijkt met de interpretatie van het Zürcher Kammerorchester onder de leiding van Roger Norrington wordt het verschil meteen zonneklaar. Tegenover de lange getrokken lijnen in een vlakke dynamiek en een stug volgehouden legato uit Londen staat in Zürich een veerkrachtig frasering waarbij met de motivische verdeling rekening is gehouden, wat zich dan ook direct vertaalt in een levendige dynamiek. Een slepend tempo zorgt er dan ook nog voor dat Gavrilov voor dit deel twee minuten langer nodig heeft dan Knauer.

Sebastian Knauer (1971) bewijst zich op deze twee afzonderlijke cd's als een topvirtuoos met een gezonde kijk op de muziek. Bij vader Sebastian houdt hij zich aan de stelregel dat men in de eerste plaats het lijnenspel moet laten uitkomen, en minder bezig moet zijn met agogische en dynamische toevoegingen. Strakke uitvoeringen, ritmisch alert, levendige tempi en een klein strijkorkest dat niet vibreert zijn hier de ingrediënten. In de werken van de beide zonen speelt de 'Sturm und Drang' een sleutelrol en is juist een fantasievolle agogiek en een geschakeerde dynamiek van wezensbelang. Ook daarin weet het team volkomen te overtuigen. Uiteraard speelt het strijkorkest op moderne instrumenten, net als violist Daniel Hope in het tripelconcert BWV 1044. Philipp Jundt bespeelt daar een dwarsfluit, geen traverso.

Over het Concert in f-klein van Johann Christian Bach bestaat verwarring, doordat het ooit gepubliceerd werd onder auteurschap van Wilhelm Friedemann, de oudste zoon van Bach. Het bevindt zich dan ook op een dubbel-cd met alle klavierconcerten van Wilhelm Friedemann op het label Brilliant die ik hier besproken heb. Intussen is het auteurschap van Johann Christian onomstotelijk vastgeteld. Het maakt deel uit van een bundel van zes concerten die de jonge Christian schreef in Berlijn, waar hij na de dood van zijn vader bij zijn oudere broer Carl Philipp Emanuel was ingetrokken.

Aan de tweede cd heeft Roger Norrington (waarschijnlijk wegens gezondheidsproblemen) niet meer kunnen meewerken. Maar hij heeft de toon gezet, die door Sebastian Knauer vakkundig is overgenomen. Een interessant concept, met zorg en liefde uitgevoerd, dat zeker nieuwsgierig maakt naar de volgende afleveringen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links