CD-recensie

Overtuigende 'nieuwe Netrebko'

 

© Paul Korenhof, februari 2015

 

Tsjaikovski: Iolanta

Anna Netrebko (Iolanta), Sergej Skorokhodov (Vaudemont), Aleksej Markov (Robert), Vitalij Kovaljov (Koning René), Luka Debevec Mayer (Bertrand), Lucas Meachem (Ibn-Hakia), Junho You (Alméric), Monika Bohinec (Marta), Theresa Plut (Brigitta), Nuska Rojko (Laura), Sloveens Kamerkoor, Sloveens Philharmonisch Orkest o.l.v. Emmanuel Villaume

DG 00289 479 3969 (2 cd's)

Opname: Essen, november 2012

   

Sinds Anna Netrebko na haar eerste kind, haar scheiding en de acceptatie van wat extra pondjes bewust haar mooie-meisjes-imago heeft afgeschud, lijkt zij artistiek een metamorfose te hebben ondergaan. Haar stem heeft misschien iets van haar zilveren lyriek verloren, maar wat daarvoor in de plaats is gekomen, is tien maal meer waard. De 'nieuwe Netrebko' fascineert door een geïntensiveerde warmte, een groter inlevingsvermogen en een gevoel voor dramatiek waarmee zij niet alleen een veel breder kleurenscala weet aan te boren, maar waarmee zij de 'schoonheid' van haar zang zelfs durft te doorbreken. Een recital-cd in het Verdi-jaar 2013 gaf al aanwijzingen in die richting, deze opname uit 2012 bevestigt die indruk en de klap op de vuurpijl werd de heel persoonlijke Lady Macbeth die zij de afgelopen weken in New York neerzette. Geen Callas, geen Varnay, maar zo'n vergelijking zou Netrebko ook onrecht doen. Haar vertolking gaat uit van haar eigen vocale en fysieke mogelijkheden en laat zien dat ook in de opera meerdere wegen naar Rome leiden.

Beperken wij ons hier tot deze opname van Iolanta, gemaakt na een tournee met concertante uitvoeringen, dan kan ik alleen maar constateren dat Netrebko hier alle beloften van de afgelopen jaren waarmaakt met haar meest overtuigende cd-registratie tot dit moment. In interviews - ook geciteerd in het cd-boekje - heeft zij bij herhaling haar liefde voor deze partituur beleden en zij overtuigt mij hier zelfs meer dan met de toch ook al respectabele Tatjana die zij een jaar later in Sint-Petersburg voor de dvd zou vastleggen.
De eerste scène opent Netrebko wat omfloerst en dat valt vooral op naast de kernachtige 'open' Marta van de mezzosopraan Monica Bohinec. Het is alsof zij haar rol opent als iemand die (in dit geval letterlijk) de weg in het leven niet vinden kan en die inwendig hunkert naar iets wat zij niet kent, door Tsjaikovski subtiel aangeduid met toespelingen op het hoofdmotief uit het liefdesduet aan het slot van het eerste bedrijf. Al snel gaat haar voordracht echter over in de eerste aanduidingen van een extase die deze prachtige partituur van Tsjaikovski in vuur en vlam kan zetten.
Helaas ligt daar een minpuntje van deze uitvoering. Regelmatig zijn grote solisten gekoppeld aan mindere dirigenten, zeker tijdens concerttournees. Zo had Callas Rescigno, Sutherland Bonynge, Domingo Kuhn, Pavarotti Magiera en kennelijk moest Netrebko voor haar tournee genoegen nemen met Emanuel Villaume. Deze Franse dirigent doet leuke dingen met 'zijn' Slovaaks Philharmonisch Orkest uit Bratislava, niet te verwarren met het Sloveens PhO uit Ljubljana waarmee hij deze opname maakte en waarbij ik toch iets mis van het klankniveau, de kleuring en de dramatische kracht die nodig zijn om deze muziek te bezielen. Met weemoed denk ik op zulke momenten terug aan Hans Vonk!
Ook de balans tussen de stemmen 'voorop het podium' en het orkest duidelijk daarachter is niet ideaal Bij Tsjaikovski dient het orkest niet om de stemmen te begeleiden, maar vormen vocale en instrumentale lijnen samen één muziekdramatisch mozaïek. Het gebrek aan een goede balans werkt zelfs storend als aan het slot van het duet met Vaudemont en in de finale de stemmen het orkest vrijwel volledig afdekken.

Op vocaal niveau wordt Netrebko's Iolanta echter omringd door een solide bezetting waarbij alleen de kleurloze koning René van de bas Vitalij Kovaljov uit de toon valt. Goede bijdragen komen daarentegen van de beide baritons, Aleksej Markov als een rondborstige Robert en Lucas Meachem als een Ibn-Hakia met voldoende autoriteit om de Moorse geneesheer boven het bijrolniveau uit te tillen.
Als Vaudemont werkt de tenor Sergej Skorokhodov misschien iets te veel op volume en te weinig op lyriek, maar de gezonde klank van zijn stem plaatst hem wel op het eerste plan tegenover de Iolanta van Netrebko. Bij deze live-opname in de Philharmonie van Essen is van publiek weinig meer te bespeuren dan een lichte 'aanwezigheidsruis'. Wel kan het zijn dat die omstandigheid in combinatie de zaalakoestiek heeft bijgedragen aan zowel de minder ideale balans als aan het feit dat sopraan en tenor zich aan het slot van hun duet laten verleiden tot een fractie te veel vocaal vertoon.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links