CD-recensie

 

© Paul Korenhof, september 2020

Dallapiccola: Il prigioniero - Prima Serie dei Cori di Michelangelo Buonarotti - Estate
Anna Maria Chiuri (La madre), Michael Nagy (Il prigioniero), Stephan Rugamer (Il carceriere, Il grande inquisitore), Adam Riis (Primo sacerdote), Steffen Bruun (Secondo sacerdote)
Deens Nationaal Concertkoor
Deens Nationaal Symfonieorkest
Dirigent: Gianandrea Noseda
Chandos CHSA 5276 (SACD)
Opname: Kopenhagen, 20-21 september 2019

   

Na mijn eerste kennismaking met Il prigioniero vormde een toen beschikbare opname onder Hermann Scherchen met Helga Pilarczyk en Eberhard Waechter een flinke deceptie. Daarna werd ook de enkele jaren later verschenen opname onder Antál Dorati een teleurstelling. Het orkestspel was schitterend, maar opera is drama, theater, en dat werd het nergens. Het was alsof ik luisterde naar een operaconcert waarin de solisten met hun neuzen in de partituur stonden. Ook latere opnamen overtuigden mij niet en ik had mij er al bij neergelegd dat Dallapiccola's eenakter in de huiskamer niet tot zijn recht zou komen, totdat ik deze in handen kreeg. Fenomenaal, aangrijpend en ijzingwekkend!

Het merkwaardige daarbij is dat de alom gevierde Gianandrea Noseda mij als operadirigent nooit helemaal heeft kunnen overtuigen. Vanaf zijn eerste optreden in een Zaterda Matinee in 1998 (Lucia di Lammermoor) vond ik hem te extravert, teveel gericht op het dramatisch effect, of gewoon: te lawaaierig. Maar misschien is dat extraverte juist nodig om Dallapiccola's kafkaiaanse politieke drama over alles heen te tillen en het te maken tot de muzikale peut in de maag. Wie zal het zeggen?

Ook met de bezetting van de drie hoofdrollen in dit 43 minuten durende drama laat deze uitgave van Chandos alle mij bekende uitgaven ver achter zich. Hartverscheurend is de wanhoop, de passie en de hartstocht in de stem van de mezzosopraan Anna Maria Chiuri als de moeder, en het contrast met haar medelijden, haar liefde en de onderdrukte wanhoop in haar scène met de gevangene snoert je de keel. Stem, vocalistiek en tekstbehandeling zijn daarbij exemplarisch. Een ideale zangeres voor Erwartung, Wozzeck, La voix humaine of Menotti's The Medium.

Niet minder aangrijpend is de bijna poëtische lyriek met door de vertwijfeling heen brekende opflikkeringen van hoop in de stem van Michael Nagy. Het moment waarop het tot hem doordringt dat hoop voor een gevangene de 'ultieme marteling' is, joeg mede door de geserreerde directie van Noseda de rillingen over mijn rug. Een fenomenaal staaltje muziektheater horen we ondertussen van de tenor Stephan Rügamer als de schijnbaar meelevende cipier die zich ontpopt als een zoetgevooisde grootinquisiteur met een stem die druipt van sadistische hypocrisie.

Naast de minutieuze precisie in Noseda's directie en het verzorgde, door Chandos subliem vastgelegde spel van het Deense orkest, treft de grote aandacht voor de tekstweergave, ook in het aandeel van de ruimtelijk effectief geplaatste koren. Het was bovendien een uitstekend idee om het prachtig expressieve Deens Nationaal Concertkoor de cd te laten afsluiten door drie koorwerken van Dallapiccola die ook op dat terrein het meesterschap van de Italiaanse componist laten horen. Opname en presentatie door Chandos ronden dit juweeltje op waardige wijze af.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links