CD-recensie
© Kees de Leeuw, februari 2018
De Visée: La musique de la chambre du Roi (compleet) Manuel Staropoli (blokfluit, traverso; cd 1-4), Lorenzo Cavasanti (blokfluit; cd 3-4), Rosita Ippolito (viola da gamba; cd 2), Cristiano Contadin (viola da gamba; cd 1, 3-4), Massimo Marchese (teorbe; cd 1-4), Manuel Tomadin (klavecimbel; cd 2-4) |
Deze cd-box bestaat uit 4 eerder verschenen cd's gewijd aan de niet zo bekende Franse componist Robert de Visée. Over de componist zelf is evenmin veel bekend. Als geboorte- en sterfjaar worden 1650 of 1655 respectievelijk 1732 of 1733 aangenomen. Mogelijk studeerde hij bij de componist en gitaarvirtuoos Francesco Corbetta.
De Visée was zelf ook begaafd gitarist, maar bespeelde ook de luit, de (met de luit verwante) teorbe en de viola da gamba. Bovendien was hij een begenadigd zanger. Hij componeerde met name voor gitaar, luit en teorbe. De Visée verkeerde in goed gezelschap want hij was sinds ongeveer 1680 kamermusicus bij Lodewijk XIV en mocht diens zoon amuseren met zijn muziek. De zonnekoning zelf ontbood de componist voor het slapen gaan. De Visée mocht aan het voeteneinde van het bed de vorst vermaken met zijn gitaar. Eerder op de avond trad hij geregeld op met andere musici waarvan de fluitist Philibert Rebillé (vaak alleen Philbert genoemd) en de violist Antoine Forqueray de meest bekende zijn. Rousseau meldt in een brief uit 1688 dat De Visée een gerespecteerd musicus aan het hof in Versailles was en noemt hem hierbij als gambist.
In 1719 werd hij formeel benoemd tot gitaarleraar van de nog zeer jonge koning Lodewijk XV, een achterkleinzoon van de zonnekoning en diens opvolger. Enkele jaren later nam François de Visée, zoon van Robert, deze taak over. De laatst bekende vermelding van Robert de Visée is uit 1732 en daarom wordt aangenomen dat hij toen of kort daarna gestorven is. Heel veel meer over hem wordt noch in de muziekencyclopedie Grove noch in het tekstboekje gemeld.
Op de cd's zijn vooral suites te horen die deels verschenen in Livre de guittarre dédié au roy uit 1682 en in Pièces de théorbe et de luth mises en partition dessus et basse uit 1716. Van de andere suites wordt geen herkomst vermeld. Hiernaast zijn er enkele eendelige werken opgenomen, zoals Les sylvains de Couperin en Entrée d'Apollon, prachtige composities voor teorbe. De meeste suites duren minder dan 10 minuten, maar bestaan toch vaak uit 5 of 6 navenant korte delen. Opmerkelijk is dat de gebruikte instrumenten in één suite per deel afwijkend kunnen zijn. De traverso of de blokfluit zijn meestal de leidende instrumenten, ondersteund door klavecimbel en dan volgt plotseling een deel voor teorbe en viola da gamba.
Interessant is dat er afwisselend voor het continuo gekozen is voor klavecimbel of teorbe met soms viola da gamba, hetgeen zeker historisch verantwoord is. Het werd toentertijd al bediscussieerd door componisten als Michel de la Barre en Jacques Martin Hotteterre. Het levert veel afwisseling op, waardoor het beluisteren van de cd's erg aangenaam is.
Dat Robert de Visée zelf vooral snaarinstrumenten bespeelde is wel te merken. De partijen voor de blazers zijn wat minder boeiend dan die bijvoorbeeld de Franse componisten en fluitisten Joseph Bodin de Boismortier en Michel Blavet componeerden. Cd's van hen die ook op Brilliant Classics verschenen hebben nog een meerwaarde omdat daar Jed Wentz traverso speelt en hij met zijn fantastische versieringskunst nog meer excelleert dan Manuel Staropoli. Dat neemt niet weg dat dit voor barokliefhebbers een prachtige cd-box is, met bovendien muziek die zelden te horen is op cd omdat de meeste uitgaven gericht zijn op solowerken van Robert de Visée.