Tsjaikovski: Vioolconcert in D, op. 35 - Souvenir d’un lieu cher op. 42 (bewerking Alexandru Lascae).

Janine Jansen (viool), Mahler Chamber Orchestra o.l.v. Daniel Harding.

Decca 480 1498 • 53' •

 

 

 

---

Dat Janine Jansen erg geliefd en commercieel succesvol is, blijkt wel uit de ontvangst van haar cd met het vioolconcert van Tsjaikovski. Al op de dag van de release van de cd werden er al zoveel verkocht dat de cd bekroond werd met goud. Er was vooraf grote publiciteit aan geschonken en voorintekening was mogelijk. Het voordeel van voorintekening heeft vele klanten al verleid eer ze een noot muziek van deze opname hadden gehoord. Het profijt kon bestaan uit een gesigneerde cd, het winnen van een concert, een extra DVD rond de opname of zelfs een optreden van Janine Jansen bij de koper thuis. Het is karakteristiek dat haar naam groter op de voorkant van het cd-boekje staat die van de componist. Ja, alles wat Janine aanraakt lijkt te veranderen in goud.

Het vioolconcert van Tsjaikovski spelen is bepaald geen kleinigheid. Zelfs Jansen lukte het niet op 13-jarige leeftijd. Nog geen 10 jaar later was ze al zover dat Valery Gergiev met zijn Kirov Orkest haar uitnodigde om het concert te spelen. Het werd een grote triomf en een later concert in Londen onder Vladimir Ashkenazy was zo geslaagd, dat ze bij Decca een platencontract kreeg. In februari 2008 viel ze bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest met Valery Gergiev zo succesvol in dat de teleurstelling over het afzeggen van de geplande solist Maxim Vengerov snel vergeten was. Kortom, ze heeft de nodige ervaring met het concert dat ze zelf als “lang, emotioneel, technisch virtuoos”maar “geen depressief”of larmoyant stuk beschrijft. De kritiek van enkele tijdgenoten van de componist dat het stuk onspeelbaar was of zelfs geen muziek was, maar stonk, is reeds lang verstomd. Jansen en velen voor haar bewezen dat het stuk wel speelbaar is, en hoe veeleisend ook, het lijkt haar moeiteloos af te gaan. De technische virtuositeit is geen probleem voor Jansen, en verder lijkt ze alle klankkleuren te beheersen. Of ze nu bijzonder zacht intiem fluisterend speelt of met een zeer fel fortissimo, ze doet het zeer overtuigend en met groot enthousiasme. Het doet de compositie, een stuk met veel uitersten, recht. In de rustige delen ademt het een intieme sfeer, waar de keuze van een kamerorkest als begeleiding goed bij past.

Het Mahler Chamber Orchestra onder leiding van Daniel Harding voegt naar mijn mening weinig toe. Gelukkig hoeft de luisteraar niet voor overdreven massaal orkestraal geweld te vrezen, maar van de dirigent lijken weinig ideeën te komen. Hoe voortreffelijk het orkest op zich zijn mag, het blijft wat beperkt tot braaf begeleiden en komt niet altijd voldoende tot een dialoog met de soliste. Bovendien is de zogenaamde live-opname een mengeling van concerten en repetities en een enkele maal, met name bij de houtblazers, lijkt deze mix van verschillende opnamen niet helemaal optimaal gelukt. Positief is dat orkest en dirigent zich dienstbaar opstellen aan componist en soliste. Verder is de opname in het Auditorio de Galicia in Santiago de Compostela goed te noemen, zonder dat dit nu een echt bijzondere concertzaal blijkt te zijn.
Voor wat het repertoire betreft is het andere stuk op de cd, Souvenir d’un lieu cher, op. 42 in een arrangement van Alexandru Lascae voor viool en strijkers van grotere waarde. De drie delen, oorspronkelijk voor viool en piano, bevatten ook het deel dat Tsjaikovski aanvankelijk als middendeel van het vioolconcert bedoeld had. Het is een mooi arrangement en de samenwerking van Jansen en het orkest lijkt in dit intiemere stuk vruchtbaarder, terwijl op het spel van de soliste weer niets af te dingen valt.
De wellicht wat overdreven hype rond de cd, zoals de fabel dat Janine Jansen het vioolconcert perse in Santiago de Compostela wilde opnemen schijnt erbij te horen tegenwoordig. Wanneer hiermee de luisteraar bereikt wordt die anders geen klassieke muziek zou horen of kopen is er veel gewonnen. Zeker wanneer een cd zoveel artistieke waarde heeft, dat ook de ervaren liefhebber er gelukkig van wordt.