CD-recensie

 

© Kees de Leeuw, maart 2018

 

Schubert: Pianosonate in Bes, D 960 - 3 Impromptus D 946

Volodymyr Lavrynenko (piano)
GWK Records 135 • 74' •
Opname: juli 2017, Aufnahmestudio Galerie Maiwald, Kamen (D)

   

De afkorting GWK staat voor Gesellschaft zur Förderung der Westfälischen Kulturarbeit e.V. Er bestaat een label GWK Records waarop, als ik goed tel, 39 cd's zijn uitgegeven. Op het label worden cd's uitgebracht van jonge musici die prijzen wonnen bij gerenommeerde internationale concoursen. Het zijn bovendien musici die "durch originäre Gestaltungskraft und technische Meisterschaft überzeugen, deren künstlerische Persönlichkeit fasziniert."

Het gaat dus om jonge en hierdoor bijna altijd (nog) onbekende musici die soms instrumenten bespelen die in de klassieke muziekwereld een nogal marginale rol spelen zoals gitaar en accordeon. Het gaat ook meer dan eens om nieuwe en andere onbekende composities. De nieuwe cd in deze reeks van de in 1984 in de Oekraïne geboren pianist Volodymyr Lavrynenko met twee composities van Schubert met hierbij de heel bekende sonate in Bes D. 960 is min of meer een witte raaf bij het label.

De twee opgenomen composities van Schubert behoren tot zijn laatste voltooide werken uit zijn sterfjaar 1828. Hij was toen nog zeer productief en volgens de lijst met D-nummers (genoemd naar maker Otto Erich Deutsch) zijn de drie pianosonates in c, A en Bes (D 958-960) Schuberts laatste instrumentale werken. Het heeft de nodige tijd geduurd voor deze werken op waarde geschat werden maar de erkenning is tegenwoordig alom. Bijna elke zichzelf respecterende pianist heeft de sonate in Bes opgenomen. Op deze website worden er veel besproken, maar het is slechts een bescheiden deel van de overweldigende hoeveelheid opnamen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik slechts weinig van deze uitvoeringen ken. Misschien trad ik hierdoor fris en open de uitvoering van Volodymyr Lavrynenko tegemoet.
Ik moet bekennen dat ik bij de eerste twee delen op het puntje van mijn stoel zat. Het was een intensieve ervaring. De Oekraïense pianist die al jaren in Duitsland studeert (b)lijkt zich enorm te hebben ingeleefd in Schubert. De stemmingswisselingen en de gelaagdheid eisen zeer veel van de uitvoerder. Bij sommige pianisten leidt tot verbrokkeling, maar Lavrynenko houdt het overzicht vast. Hij heeft naar mijn mening een grote emotionele diepgang in een compositie vol tegenstrijdigheden. Na een prachtig gespeeld melancholisch tweede deel verloor ik in het Scherzo, het derde deel, enigszins de concentratie omdat de spanningsboog daar wat minder lijkt. Mogelijk ervaar ik het deel als te lichtvoetig, een te groot contrast na het voorafgaande. In het naar mijn mening meer aansprekende zeer afwisselende laatste deel kwam de concentratie heel snel terug. Lavrynenko gaat schijnbaar moeiteloos om met de contrasten.

De drie Impromptus D 946 zijn minder gemeengoed dan de drie laatste sonates maar zeker niet onbekend. Een van de drie Klavierstücke is mogelijk van wat ouder datum, uit 1827. Tussen de eerste twee Impromptus bestaat samenhang, zo blijkt uit de autograaf want het Allegretto sluit naadloos op het Allegro assai . Of Schubert ook een verband wilde leggen met de derde Impromptu Allegro is niet duidelijk. Meest opvallend vind ik het Allegretto wat prachtig melancholisch en schijnbaar eenvoudig begint maar uitgroeit tot een meesterwerk van bijna een kwartier. Ook bijzonder, in het afsluitende korte Impromptu lijkt het wel of de rechter- en linkerhand in duel zijn, of elkaar tenminste uitdagen. In het algemeen kan je zeggen dat het heel pakkende soms complexe en altijd afwisselende muziek is die voor de pianist toch geen moeilijkheden lijkt te geven want Lavrynenko speelt heel natuurlijk.

De pianist toont zich flexibel, houdt de spanning erin en kiest voor de uitdaging. Van oppervlakkigheid of routine is nooit sprake. Hij blijkt een ideale Schubert vertolker. Het is dan ook geen wonder dat Volodymyr Lavrynenko in 2016 de eerste prijs won op het Internationaler Schubert-Wettbewerb in Dortmund. Het is bepaald niet de enige prijs en onderscheiding die Lavrynenko kreeg. Het begon al tijdens zijn studie in zijn vaderland en ging door toen hij verder studeerde in Zwitserland. Met de vele masterclasses die hij volgde en zijn voortgaande studie in Duitsland en deze cd moet het wel goed komen met deze klaviervirtuoos. Ik zie hem nog niet in de serie meesterpianisten van Marco Riaskoff in het Concertgebouw voor het komende seizoen 2018-2019. Een tip voor seizoen 2019-2020?


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links