CD-recensie

© Kees de Leeuw, januari 2010

Homilius: Sonate voor hobo en basso continuo (HoWV XI.1) - Cantate “Fahre hin, du Lust der Welt” (HoWV II.172) – Cantate “Erwachet, ihr Christen”(HoWV II.57) - Koraalvoorspelen: Nun freut euch, lieben Christen g'mein (HoWV X.26) – Vater unser im Himmelreich (HoWV X.21) – Komm, Heiliger Geist (HoWV X.1) – Herr Christ, der einig Gottes Sohn (HoWV X.3) – Oh Heilger Geist, kehr bei uns ein (HoWV X.2) – Nun freut euch, lieben Christen g'mein (HoWV X.17) – O Gott, du frommer Gott (HoWV X.19) – Für deinen Thron tret ich hiermit (HoWV X.8) – Was mein Gott will, das g'scheh allzeit (HoWV X.18) – Allein zu dir, Herr Jesu Christ (HoWV X.Anh.10) – O Gott, du frommer Gott (HoWV X.20) – Es ist das Heil uns kommen her (HoWV X.22).

Barbara Christina Steude (sopraan), Andreas Lorenz (hobo), Friedrich Kircheis (orgel en clavecimbel), Ludwig Guttler (trompet, corno da caccia), Sächsisches Vocalensemble, Virtuosi Saxoniae o.l.v. Ludwig Guttler.

Carus 83.236 • 79' •

(Live-opname, Frauenkirche, Dresden, maart 2008)

De Duitse uitgeverij Carus geeft behalve veel bladmuziek, ook cd’s uit. De nadruk ligt hierbij op geestelijke koormuziek. Hoewel de firma in de buurt van Stuttgart gevestigd is heeft ze altijd al aandacht besteed aan muziek uit Dresden, met het accent op muziek de barok en natuurlijk vooral de beroemde hofkapel uit Dresden. Zo verschenen er diverse cd’s met werken van componisten als Heinichen, Homilius, Pisendel en Zelenka, die allen nauw betrokken waren bij het muziekleven aan het hof, waarvan de bloeitijd viel in de periode 1694-1763.

De voltooiing van de herbouw in 2005 van de Frauenkirche in Dresden, die in de Tweede Wereldoorlog volledig verwoest werd, gaf een nieuwe impuls aan het cd-programma van Carus, de serie muziek uit de Frauenkirche. Eén van de musici die meewerkt aan deze reeks is de in Saksen geboren Ludwig Guttler (klik hier voor een artikel over hem op deze site), die zeer betrokken was bij de herbouw van de Frauenkirche.

	Gottfried August Homilius (1714-1785)

Nadat eerder een opname van het Weihnachtsoratorium van Gottfried August Homilius (1714-1785) in deze serie cd’s rond de Frauenkirche verscheen, bevat deze nieuwe cd vooral korte composities: twee cantates, koraalvoorspelen en een sonate voor hobo. De componist was vanaf 1742 tot aan zijn dood werkzaam in Dresden. Hij was onder meer organist in de Frauenkirche en hij kreeg grote bekendheid bij “muziekkenners en liefhebbers” vanwege zijn koraalvoorspelen.

Op de cd staan twaalf van deze koraalvoorspelen, voor orgel en melodie-instrument. In dit geval zijn de trompet, de hobo en de corno da caccia (een apart soort hoorn) de melodie-instrumenten. Elk koraalvoorspel wordt afgegaan door de koraalmelodie, die solo wordt gezongen. Het is begrijpelijk dat Homilius koraalvoorspelen in trek waren. Ze zijn vergelijkbaar met die van Krebs, de favoriete orgelleerling van Bach, en de partijen voor de melodie-instrumenten zijn bij Homilius dikwijls interessanter.
Een mooie en verrassende combinatie, waarbij de vocalisten van beter niveau zijn dan soms het geval is bij Ludwig Guttler, die zichzelf wel wat beperkt met zijn keuze van vooral Saksische musici. Bij de instrumentalisten, die voornamelijk uit de Dresdner Staatskapelle en Dresdner Philharmonie geworven worden, speelt dit probleem niet. Hoboïst Lorenz speelde in beide genoemde orkesten en kreeg als solist verschillende onderscheidingen. Organist Friedrich Kircheis mag als solist misschien geen overweldigende carrière achter de rug hebben, als begeleider en al decennia lang vaste muziekpartner van Guttler is er niets op hem aan te merken. Guttler zelf mag inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd zijn, hij kan zich, in elk geval op het gebied van de barokmuziek, nog prima meten met collega’s als Hakan Hardenberger en Alison Balsom.

De sonate voor hobo en basso continuo is de enig overgeleverde kamermuzikale compositie van Homilius. Het is een redelijk onopvallende compositie, die wellicht geschreven is voor gebruik tijdens de wat minder aan regels gebonden middagkerkdienst. Maar te opvallend was waarschijnlijk uit den boze en dat zou kunnen verklaren dat het geen extreem virtuoos muziekwerk is, ook al moet de hoboïst zeker zeer kundig zijn om zijn partij goed te kunnen spelen.

De korte cantate “Fahre hin, du Lust der Welt” is geschreven voor sopraan, 2 violen en continuo. Het is een feestcantate, maar toch voor een kleine bezetting geschreven, wat doet vermoeden dat het niet voor de grote Frauenkirche gecomponeerd is. Mogelijk dus een werk van een nog jonge componist, maar niettemin effectief.

In de cantate “Erwachet, ihr Christen” worden de recitatieven niet afgewisseld met aria’s, maar met koorzang. Er zijn 2 kleine koren, waarbij het ene koor het andere koor oproept om actief tegen het kwade, te vechten. Aan het eind trekken beide koren gezamenlijk in de strijd tegen het kwaad, met een beroep op God. Door de vorm een opvallende cantate die aangeeft dat Homilius niet alleen goed was in het componeren van koraalvoorspelen.

Een cd vol met wereldpremières, waarbij het jammer is dat de live-opnamen soms wat te wensen over laten. De nagalm van de grote ruimte blijkt meedogenloos weggesneden en af en toe zijn er wat problemen met het stemvolume van de sopraan, dat wat onevenwichtig klinkt.

index