CD-recensie
© Kees de Leeuw, juni 2009
 |
Gouvy: Symfonieën nr. 3 in C, op. 20 - nr. 5 in Bes, op. 30.
Deutsche Radio Philharmonie Saarbrücken & Kaiserslautern o.l.v. Jacques Mercier.
CPO 777 379-2 • 56' •
Dankzij steun van de Franse regionale overheid en het Instituut Théodore
Gouvy kon CPO deze opname realiseren, aldus het tekstboekje van de cd.
CPO durfde het dus niet aan om zonder steun een cd met werk van Théodore
Gouvy (1819-1898) op de markt te brengen.
Het klinkt enigszins zorgwekkend als zelfs het ondernemende CPO al afhankelijk wordt van sponsoring, want juist door het uitbrengen van onbekende muziek is het een van de meest interessante labels die er bestaan. Hopelijk gaat CPO onverminderd door met het uitbrengen van cd’s met onbekende muziek, al dan niet met hulp van subsidies.
In elk geval heeft het label een reeks uitgaven gepland met alle 7 symfonieën en andere orkestwerken van Gouvy. Het is zeker niet de eerste cd met zijn werk, want er verschenen op andere labels opnamen met onder meer kamermuziek, liederen en het Stabat Mater. Zover mij bekend is dit wel de eerste cd waarop symfonieën van Gouvy te beluisteren zijn.
 |
|
| Théodore Gouvy |
Gouvy werd geboren en overleed in Duitsland. Hij studeerde in Frankrijk en woonde afwisselend in Frankrijk en Duitsland. Hij was zowel lid van het Institut des Beaux Arts als van de Preußischen Akademie der Künste. Hij correspondeerde met Edouard Lalo, Camille Saint-Saëns en Charles Gounod, maar het Franse publiek vond hem te Duits. Naar verluidt lijkt zijn Stabat Mater qua stijl op Fauré. Meestal wordt het oeuvre van Gouvy qua schrijfstijl echter vergeleken met Felix Mendelssohn Bartholdy. Gouvy werd eerder beroemd in Duitsland dan in Frankrijk met zijn symfonieën.
De twee op deze cd opgenomen symfonieën klinken inderdaad meer Duits en bovendien was het genre symfonie in Frankrijk (halverwege) de negentiende eeuw niet zo populair. Dus Gouvy toch als een echte Duitser? Niet overtuigend, want hij hield niet van Richard Wagner en zijn symfonieën hebben toch ook een Frans tintje. Zelfs bij zijn dood was het ‘probleem’ rond de nationaliteit van de componist niet opgelost en werd Gouvy in Frankrijk als Duitser beschouwd en in Duitsland als een Fransman.
De muziek biedt geen uitkomst of Gouvy nu Frans of Duits was. De Derde symfonie lijkt op veel punten op de muziek van Mendelssohn Bartholdy. Heel soms dacht ik dat ik naar een alternatieve versie van Een midzomernachtdroom luisterde, zeker in het tweede deel (Larghetto con moto) met prachtige hoornsoli. Tegelijkertijd geeft de harp in dit deel een Frans tintje aan het geheel. Overigens moest voor de eerste uitvoering van deze symfonie in Leipzig speciaal een harpiste uit Dresden overkomen omdat het orkest geen harpisten in dienst had. De harp was tot dan toe nooit als instrument in een symfonie gebruikt, aldus de schrijver van het cd-boekje. In de laatste twee delen lijkt Schubert over de schouder van Gouvy mee te kijken. In het geheel is de symfonie niet zwaar georkestreerd en helder hetgeen juist weer wat meer Frans aandoet.
De Vijfde symfonie lijkt geënt op de Weense klassieken. Met een tijdsduur van zo’n 20 minuten heeft het veel weg van een vroege Haydn-symfonie (in het slotdeel lijkt deze componist een grote inspiratiebron te zijn geweest voor Gouvy). Het tweede deel heeft de stuwkracht van een symfonie van Beethoven. Het langzame derde deel, Larghetto cantabile, heeft weer de dromerige atmosfeer van de sprookjesmuziek van Mendelssohn Bartholdy.
Hoewel Gouvy zeker geen slaafs imitator was zal duidelijk zijn dat hij geen vernieuwer was zoals Hector Berlioz. Maar dat wil niet zeggen dat deze muziek geen aanwinst is. De liefhebbers van symfonische muziek uit de negentiende eeuw mogen blij met deze cd.
Heel toepasselijk bij Gouvy is dat het een Duits orkest is met een Franse dirigent. Het relatief onbekende Duitse radio-orkest mist weliswaar de brille van een echt toporkest maar levert door de bank genomen een uitstekende prestatie.