CD-recensie
© Kees de Leeuw, december 2010
 |
Danzi: Complete Symphonies
Symfonie in D, P 218 – in Es, P 219 - in d, P 220 – in C, P 221 – in Bes, P 222– in D, P 223
Orchestra della Svizzera Italiana o.l.v. Howard Griffiths
CPO 777 351-2 • 1.57' • (2 cd’s)
 |
|
| Franz Danzi (1763-1826) |
De Duitse componist Franz Danzi (1763-1826) is tegenwoordig waarschijnlijk het meest bekend als schepper van blaasmuziek. Zelf zag hij zich liever als operacomponist. Hij had korte tijd succes met opera’s als Die Mitternachtsstunde en Der Kuß. Zijn opera’s zijn tegenwoordig weinig bekend meer en dat geldt ook voor zijn symfonieën. Het avontuurlijke label CPO brengt hier verandering in met een uitgave van de complete symfonieën, zes in getal.
Danzi kreeg zang-, piano- en celloles van zijn vader en zijn zus Franziska. Zijn vader Innozenz werkte als cellist bij de zeer beroemde hofkapel van Mannheim. Dit orkest kon bestaan dankzij keurvorst Karl Theodor. Toen Franz Danzi nog geen vijftien jaar was werd hij aangenomen als cellist in deze hofkapel.
De keurvorst verplaatste in deze tijd zijn residentie naar München en nam zijn beste musici, onder wie Innozenz Danzi, mee. De jonge Franz bleef achter in Mannheim, maar kwam enkele jaren later toch naar München als opvolger van zijn vader. Hij moest overigens wel genoegen nemen met een veel kleiner salaris dan zijn vader, die een van de best betaalde musici van de orkesten in Mannheim en München was.
Franz Danzi bekwaamde zich in het componeren, maar vooralsnog liet succes op zich wachten. De ontstaansdatum van zijn eerste twee symfonieën, in D, P 218 en in Es, P 219 is niet precies bekend, maar ze zijn in geen geval van na 1790. Danzi werd nog sterk beïnvloed door Joseph Haydn en Sturm und Drang muziek. Het is duidelijk dat Danzi zijn eigen weg nog moest vinden.
Terwijl Danzi tegen het einde van de achttiende eeuw meer succes als componist kreeg sloeg het noodlot toe. In 1798 stierf zijn vader en twee jaar later zijn vrouw, de gevierde zangeres en pianiste Margarethe Marchand. In 1799 overleed keurvorst Karl Theodor en dat had consequenties voor de hofkapel. De nieuwe vorst bezuinigde op het orkest om de steeds hoger wordende staatsschulden in te dammen. Ook kwam er een nieuwe intendant die het niet zo goed met Danzi kon vinden. Zijn successen als componist werden niet gecontinueerd omdat zijn werk weinig meer werd uitgevoerd in München en plaats maakte voor de composities van de hofkapelmeester Peter von Winter, die het juist uitstekend kon vinden met de intendant. De verslechterde arbeidsomstandigheden en de verdrietige gebeurtenissen in zijn persoonlijk leven verlamden, naar eigen zeggen, de creativiteit van Danzi. Toch verschenen in 1804 twee nieuwe symfonieën, in d, P 220 en in C, P 221.
In vergelijking met de twee eerdere symfonieën wordt duidelijk dat er nu wel sprake is van een eigen karakter van de muziek. Originele invallen, gevoel voor harmonie en melodie kenmerken deze twee én zijn laatste twee symfonieën, in Bes, P 222 en in D, P 223. Laatstgenoemde composities verschenen in 1818 als nummer drie en vier. Blijkbaar wilde Danzi zijn eerste twee symfonieën niet meetellen want de als drie en vier aangeduide symfonieën waren in werkelijkheid nummer vijf en zes.
Ook in zijn laatste symfonieën oriënteerde Danzi zich vooral op Haydn en Mozart en minder op Beethoven. Danzi was, in elk geval in dit genre, een niet al te vooruitstrevend componist maar voor liefhebbers van dit soort symfonieën is deze cd-uitgave een grote aanwinst.
Het orkest speelt fris, sprankelend en overtuigend. Een betere uitvoering lijkt amper denkbaar. Mede dankzij de goede opname en het uitgebreide cd-boekje is dit weer een echte aanwinst.