CD-recensie

 

© Harry-Imre Dijkstra, augustus 2021

Fernande Decruck - Saxophonie

Decruck: Pavane - Saxophonescas - Deux berceuses - Variations saxophiniques - Saxofonia di camera - Saxophonie

Quatuor Ellipsos
NoMadMusic NMM 088 • 65' •
Opname: Conservatorium van Champigny-sur-Marne (F)

   

Koopmansdochter Jeanne Delphine Fernande Breilh werd in 1894 geboren in Gaillac in Frankrijk en studeerde piano, compositie en orgel aan de conservatoria van Toulouse en Parijs. Zoals vele vrouwelijke generatiegenoten bewoog ze zich in het professionele leven vooral als docente – Messiaen was een leerling van haar - maar haar improvisatiekunsten op het orgel brachten haar toch enige bekendheid.

Het was vooral te danken aan haar man Maurice Decruck, een veelzijdig musicus die in de Verenigde Staten naam maakte als contrabassist en saxofonist, dat haar composities goed in beeld kwamen: hij richtte voor haar in Parijs zelfs een muziekuitgeverij op! Bovendien was het aan hem én aan beroemde landgenoten als Marcel Mule te danken dat ze rijkelijk geïnspireerd werd om veel muziek voor de saxofoon te schrijven. Maar toen het huwelijk teloorging werden haar werken ook niet meer uitgegeven. Zijn we dan met dit album op een verborgen schat gestuit? Deels wel, maar onder saxofonisten moet haar naam redelijk bekend zijn. Het is aan het uit Nantes afkomstige Quatuor Ellipsos te danken, dat veel originele en interessante kwartetwerken op de voorgrond treden, in prachtige en kleurrijke uitvoeringen bovendien.

Het vroegste kwartetwerk van Decruck, de sober-melancholische Pavane, treft onmiddellijk door eenvoud en een vriendelijke afwisseling van de instrumenten. Een kleine hint, al is het maar in de titel, kan verwijzen naar het gelijknamige stuk van Ravel - enige parallelle akkoorden versterken dat idee - maar wezenlijk anders in de Decrucks Pavane is de verkorte herhaling van de aanvang van het stuk om het geheel af te ronden.

Quatuor Ellipsos maakt met de rustige en stemmige opening van een album direct diepe indruk en laat ons raden naar het vervolg, want als we de voorkant van het kartonnen doosje bezien, lijken we in een salon of café te zullen raken...Maar in Saxophonescas worden de zaken te stevig neergezet om van een gebakje bij de koffie te kunnen spreken: fiere klanken onderstrepen het karakter van deel één, Héroïque, waarin de sonoriteit en melodieusheid van de baritonsaxofonist opvallen, alsmede de soepele en ronde toonvorming van de sopraansaxofonist. Tussen de acht stijlstudies van dit opus vinden we ook de prettig vloeiende Histoire sans nom en de statige, breed-harmonisch klinkende Choral orphéonique, alle onberispelijk gespeeld door het ensemble, met opvallend schone toonaanzet en een uitstekend uitgemeten balans tussen de registers. Hooguit neigt de totaalklank in zachte passages soms wat naar een 'soft-focus', die niet zozeer impressionistisch aandoet maar wat onduidelijkheid in de voorwaartse richting van de muziek brengt.

Lichter van aard en directer in de muzikale boodschap zijn de korte deeltjes die tezamen de Variations saxophoniques vormen. Melancholie maakt hier plaats voor prettige romantiek en een speelse toets en het ensemble speelt een belangrijke troef uit: de virtuositeit is niet aangezet maar volledig in dienst van de compositie en voelt uiterst comfortabel in de oren.

Saxofonia di camera is een redelijk recent herontdekt kwartet, dat intrigeert met uiteenlopende harmonieën en rijke dynamiek. De compactheid van de delen bewijst Decrucks sterke vaardigheid om snel tot de kern te komen van haar intenties, in een zangerige stijl die getuigt van grote muzikale welsprekendheid. En wat een feest moet het zijn voor saxofonisten om zulke idiomatische partijen te kunnen spelen! Het Quatuor Ellipsos excelleert in dit repertoire.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links