CD-recensie

 

© Gerard van der Leeuw, januari 2025

Georg Philipp Telemann - Französischer Jahrgang 1714/1715 - Complete Cantatas Vol. 4

CD 1:
Herr Christ, der ein'ge Gottes Sohn (Maria Boodschap) - Nun komm, der Heiden Heiland (1ste Advent) - Sehet auf und hebet eure Häupter auf (2de Advent) - Ach Gott, wie manches Herzeleid (3de Advent) - Christen heißen und nicht sein (4de Advent)

CD 2:
Zorn und Wüten sind Greuel (6de zondag na Trinitatis) - Wer Jesum kennt (7de zondag na Trinitatis) - Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort (8ste zondag na Trinitatis) - Machet euch Freunde (9de zondag na Trinitatis) - Nimm von uns, Herr, du treuer Gott (10de zondag na Trinitatis)

Solisten CD 1:
Annemarie Pfahler (sopraan), Matthias Dähling (altius), Fabian Kelly (tenor),
Hans Christoph Begemann (bas)

Solisten CD 2:
Agnes Kovacs (sopraan), Jeff Mack (altus), Georg Poplutz (tenor), Hans Christoph Begemann en David Severin (bas)

Gutenberg Soloists, Neumeyer Consort o.l.v. Felix Koch
CPO 555 439-2 (2 cd's)
Opname: april 2022 & jan. 2023, SWR Studio Kaiserslautern (D)

 

Iedere Telemann liefhebber kent het Duitse cd-merk cpo, dat als geen ander iedere keer weer aandacht besteedt aan onbekende werken van Telemann en zijn tijdgenoten. Onlangs verscheen de vierde dubbel-cd van een serie die de opname van de complete zgn. Französischer Jahrgang 1714/1715, 72 cantates, moet gaan bevatten. Een werkelijk grootse onderneming, waarvoor naast die van diverse Duitse instellingen ook de hulp van de Australische uitgeverij Canberra Baroque werd ingeroepen. Om niet in herhalingen te vallen verwijs ik u voor de uitgangspunten van deze opnamen naar mijn eerdere recensies over dit onderwerp. Ook hier vinden we weer per cd een serie met elkaar samenhangende cantates. Als extraatje vinden we tevens het door componist/musicoloog Birger Petersen* georkestreerde koraalvoorspel Wie schön leuchtet der Morgenstern.

Over de uitvoeringen van dit alles niets dan goeds. Ik heb hoogstens mijn bedenkingen bij bas Hans Christoph Begemann. Technisch is het allemaal prima in orde en hij is een gevierd zanger, maar ik houd niet van zijn stemtype. In één basaria (en ik denk dat het er oorspronkelijk meer hadden moeten zijn) zingt David Severin: een verademing. En wat is die Telemann toch een vindingrijk componist! Zelfs de hier en daar wel heel erg leerstellige teksten van Erdmann Neumeister weet hij leven in te blazen. Wat te denken van het volgende recitatief:

Der, welchen GOtt zum Heyland auserkohren,
Ist GOttes eigner Sohn:
Ein‘ eintzige Person
Und hat doch zwey Naturen,
Als wahrer Gott und wahrer Mensch.
Als Gott ist er von Ewigkeit gebohren
Und nicht geschaffen noch gemacht.
Kein Anfang ist gewest, der ihn hervor gebracht.
Wie GOtt der Vater ist, so ist er euch in allen.
Ach davon lässt sichs kaum ein wenig lallen.
Denn solch Geheimnis ist zu groß.
Wer‘s zu erforschen denckt, giebt seine Blindheit bloß.
Doch hat er in der Zeit
Den Anfang, als ein Mensch, genommen.
Sein Fleisch ist nicht von Ewigkeit,
Noch aus dem Himmel kommen.
In Mutter Leibe nahm ers an.
Maria wars, die er dazu erkohren.
Den ersten Augenblick, da er empfangen ward,
Sind auch die zwey Naturen
Durch ein persönlich Band in Ewigkeit gepaart.
So dass man in der Tat
Und Wahrheit sagen kan:
Maria hat
Den wahren Gott zur Welt gebohren.

Ga er als componist maar aan staan. Telemann geeft geen krimp. En wat te denken van de volgende oprisping van de Piëtisten-vreter die Neumeister al was sinds zijn aanstelling in Sorau, waar hij Telemann leerde kennen:

Soll GOtt bey uns mit seinem Worte bleiben,
So lasst uns seinem Worte gläuben,
Im Glauben heilig leben
Und in der Heiligkeit voll guter Früchte stehn
Als rechte fromme Christen
Und nicht als Pietisten.

CPO zou CPO niet zijn als de cd's niet weer begeleid worden met uitstekende, diepgaande toelichtingen, hier in de vorm van twee essays. De al genoemde Birger Petersen gaat uitvoerig in op de persoon Erdmann Neumeister en stipt ook de relatie tussen Telemann en Bach aan: ‘Die beiden Komponisten pflegten seit langem eine enge Freundschaft – unter anderem bezeugt durch die Tatsache, dass Telemann 1714 Taufpate des zweiten Sohns Carl Philipp Emanuel Bach gewesen ist.' Anja Weissmann gaat vooral in op de persoon Telemann en zijn liefde voor de Franse muziek. Het tweetalige tekstboekje (Duits en Engels) telt maar liefst 74 pagina's. Nog 36 cantates te gaan. Ik kijk er naar uit.

____________
* Birger Petersen (*1972) promoveerde in 2001 op de melodieleer van Johann Mattheson en schreef in 2016 het mooie Rezeption und Kulturtransfer: deutsche und französische Musiktheorie nach Rameau.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links