CD-recensie

© Gerard van der Leeuw, april 2024

Tweehonderd jaar geleden, op 2 maart 1824 werd Bedřich Smetana in het Boheemse Litomyšl als zoon van een bierbrouwer geboren. Zijn leven was alles behalve gemakkelijk. Toch kon hij uitgroeien tot de nationale Tsjechische componist bij uitstek. En dat zijn ze in zijn geboortestad niet vergeten: hier worden de komende tijd al zijn acht opera’s uitgevoerd (van zijn Viola bestaat alleen een klein fragment). Voor velen is Smetana de componist van slechts één werk: De Moldau. En dat is niet terecht: er is meer.

Onlangs verscheen een werkelijk schitterende opname van zijn cyclus Má vlast (Mijn vaderland) gespeeld door de in blakende vorm verkerende
Tsjechische Filharmonie o.l.v. Semyon Bychkov.

De vader van Smetana was bierbrouwer en Smetana werd dan ook geboren in een brouwerij. Hoewel Duitstalig opgevoed werd hij in het revolutiejaar 1848 op de barricades in Praag een vurig nationalist.

Smetana legt de eerste steen van het Národní divadlo (Nationaal Theater) in Praag in 1868. Tekening van zijn vrouw Bettina.

In het helaas uitsluitend Engelstalige tekstboekje schrijft dirigent Semyon Bychkov bij wijze van inleiding:

Má vlast, My Homeland, Mein Vaterland, Patria mia, Ma Patrie, Rodina. We all have one. It may be called by a different name, but the feeling is the same - the sense of identification with one's roots and of belonging. The pride we take in the best of our heritage and the pain of having to live with and come to terms with its darker pages.
Smetana speaks for his country: its longing for independence at a time when it was dominated and needed to assert its national character, its language, its way of thinking. While looking at its past, he dreams of its future. Just like his nation, Smetana has to reconcile the influence of his peers, especially Wagner, with his own Czech musical heritage. How strong one must be to absorb and integrate the work of others without losing one's own identity. How courageous one must be to continue creating while losing the ability to hear, which began soon after he had completed the first two poems of Má vlast.

Na zijn zeer mooie Mahler-opnamen met dit fantastische orkest, een orkest dat door alle moeilijke tijden heen, zijn geheel eigen klank heeft weten te behouden, is deze opname ook weer een voltreffer. Elk van de zes symfonische gedichten krijgt het volle pond: de orkestleden zitten op het puntje van hun stoel. En: Smetana is een grootmeester. Dit is grootse muziek, die het verdient vaker als cyclus gehoord te worden. Luisteren!

index