CD-recensie

 

© Gerard Scheltens, februari 2008

 

Grieg: Vioolsonate nr. 1 in F, op. 8.

Elgar: Sospiri op. 70 - Vioolsonate in e, op. 82.

Sibelius: Humoresque op. 87 nr. 2 - op. 89 nr. 2 - op. 89 nr. 4

Isabelle van Keulen (viool), Ronald Brautigam (piano).

Challenge Classics CC 72171 • 61' •

www.challenge.nl

   

Deze cd is uitgekomen omdat wij met zowel Grieg (100 jaar dood) en Elgar (150 jaar geleden geboren) als Sibelius (50 jaar dood) in 2007 iets te vieren hadden. Dan komt Sibelius er met drie korte humoresken van in totaal nog geen 10 minuten er aanzienlijk bekaaider af dan Grieg en Elgar, die ieder een stevige sonate bijdragen. De Fin schreef deze stukjes (oorspronkelijk met orkest) tegen het eind van de Eerste Wereldoorlog, voornamelijk om den brode, maar volgens het cd-boekje ook om uiting te geven aan sombere gevoelens. Dit in weerwil van de titel 'humoreske' - ik hoor het er dan ook niet aan af. Opus 89/2 is vooral een virtuoos showpiece is en opus 89/4 zou volgens andere bronnen de evocatie van een familie-uitje zijn. Daartussendoor glijdt op. 89/2 kalmpjes voorbij.

Uit dezelfde na-oorlogsperiode rond 1918, toen Edward Elgar net 'buiten' in Sussex was gaan wonen, stamt zijn vioolsonate. Voor hem was het werk eraan een soort van therapie na een periode van neerslachtigheid. Het is dan ook een sonate die een nieuw hervonden evenwicht weerspiegelt. De opzet van het openingsdeel is typisch Elgariaans breed, het middendeel bestaat uit een zeer expressieve romance - die sterk aan Brahms doet denken - en in de finale heerst vooral zorgeloosheid. Buiten Engeland is deze sonate nauwelijks bekend, maar hij mag beslist vaker gehoord worden. Het korte 'Sospiri' uit 1913 is een intens adagio, geschreven ter nagedachtenis aan een vriendin van de familie. Het is iets bekender in de oorspronkelijke versie voor orgel, harp en strijkorkest, maar ook Elgars eigen reductie tot viool en piano draagt het stempel van de authenticeit.

Het bekendste werk op deze cd is Griegs eerste vioolsonate, geschreven in 1865-66 voor de grote violist Ole Bull, die de 22-jarige Grieg op het idee bracht Noorse volkselementen te integreren in de muziek, die verder veel aan Beethoven, Mendelsssohn en Schumann te danken heeft. Daarmee is dit driedelige werk een vroeg specimen van wat later Griegs handelsmerk zou worden.

Isabelle van Keulen en Ronald Brautigam storten zich met eendrachtig enthousiasme op dit origineel samengestelde programma. Ze houden van een stevige, gespierde aanpak zonder sentimentaliteit. Daar kunnen deze sonates voortreffelijk tegen - 'muziek in zeehondenvel' zei Ole Bull over Griegs sonate - maar toch zou iemand op sommige momenten een wat verfijndere dynamiek en een wat lyrischer klank kunnen wensen. Maar dat is een kwestie van opvatting: mij bevallen deze uitvoeringen uitstekend en de opnameklank (Galaxy Studio's in het Belgsiche Mol) is onberispelijk. Wel kun je je bij een tijdsduur van één uur afvragen waarom de drie nog resterende Sibelius-humoresken van de opusnummers 87 en 89 niet ook zijn opgenomen

 


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links