CD-recensie

© Gerco Schaap, februari 2010

Martin: Messe pour double choeur

Kodály: Missa Brevis*
Poulenc: Litanies à la Vierge Noire*

Chor des Bayerischen Rundfunks
o.l.v. Peter Dijkstra

* M.m.v. Max Hanft (orgel)

BR Klassik 403571900500 • 67' •

De als koordirigent furore makende Peter Dijkstra (1978) is met ingang van het seizoen 2005/2006 artistiek leider van het Chor des Bayerischen Rundfunks. Zijn eerste cd met dit ensemble bevat drie meesterwerken uit het Franse koorrepertoire: Frank Martins ‘Mis voor twee vierstemmige koren’, de ‘Missa Brevis’ van Zoltán Kodály en Francis Poulencs ‘Litanies à la Vierge Noire’. Werken die alleen bij topkoren in goede handen zijn.

Martins dubbelkorige Mis stamt uit 1922; het Agnus Dei voegde hij in 1926 toe en dit deel bewerkte hij ook voor orgelsolo. Opmerkelijk genoeg liet Martin de Mis bijna veertig jaar in de la liggen, tot dirigent Franz Brunnert van de Hamburgse Bugenhagen Kantorei na lang aandringen de muziek in 1963 eindelijk openbaren mocht. Tegen die tijd leefde de Zwitserse componist reeds jaren in Nederland, het geboorteland van zijn vrouw. Na de première in 1963 begon het stuk aan een ware zegetocht.

Wie het koor van de Bayerische Rundfunk nog kent uit de dagen van Eugen Jochum, zal aangenaam verrast zijn door de slanke, niet door overmatig vibrato ontsierde koorklank. Het koor heeft werkelijk een cultuuromslag gemaakt en vormt een ideaal medium voor Martins veeleisende geloofsgetuigenis.
De opname werd gemaakt in de akoestisch goed meewerkende Orlandozaal in de Stadthalle te Germering en laat niets te wensen over. Geen overdreven links-rechts-werking maar een mooi breed vocaal spectrum en een goede verstaanbaarheid.

Zoltán Kodály schreef zijn ‘Missa Brevis’ oorspronkelijk voor orgel in 1942, toen hij op het Hongaarse platteland verbleef en hem gevraagd werd een ‘stille mis’ op harmonium te begeleiden. Twee jaar later voltooide hij de versie voor gemengd koor en orgel, ondergedoken in een schuilkelder tijdens gevechten in Boedapest. Hoewel het werk ‘Missa Brevis’ is getiteld, wat doorgaans staat voor een zesdelige mis, telt dit werk acht delen. Aan de vaste onderdelen voegde Kodály een orgelpreludium (Introïtus) en een Postludium (Ite missa est) toe. De eerste uitvoering vond plaats op 11 februari 1945 in de kelder van het Operahuis in Boedapest, luttele dagen voor de bevrijding van de stad.

	Peter Dijkstra

Qua koorprestatie is de uitvoering onder leiding van Dijkstra van de bovenste plank. De wat doorsnee klank van het Gerald Woehl-orgel in de Herz-Jesu-Kirche in München-Neuhausen, waar deze mis is opgenomen, kan mij echter de in 1993 gemaakte opname van het Nederlands Kamerkoor o.l.v. Uwe Gronostay niet doen vergeten. Deze nog altijd bij het NKK verkrijgbare Globe-cd (klik hier) werd opgenomen in de Berliner Dom waarbij de participatie van het grote Wilhelm Sauer-orgel uit 1905, dat de Tweede Wereldoorlog had overleefd en nadien werd gerestaureerd, voor een ademstokkend resultaat zorgde. Niettemin zorgen Dijkstra en zijn Beiers Radiokoor voor een indringende uitvoering die je niet snel vergeet. De akoestiek is hier ruimer, maar de opname blijft doorzichtig.

‘Litanies à la Vierge Noire’ voor driestemmig vrouwenkoor en orgel van Poulenc vormt een passend besluit van deze cd. Het werk in 1936 naar aanleiding van een pelgrimstocht die de componist in het jaar daarvoor naar het Franse bedevaartsoord Rocamadour maakte. De vrouwensectie kan zich hier meten met de Franse Maîtrises!

Een top-cd én een mooi visitekaartje van zowel Peter Dijkstra als het koor van de Beierse omroep.

index