Dupré: Orgelwerken - deel 12

Choral et Fugue op. 57 - Regina Coli op. 64 - 11 voorspelen uit 79 Chorales op. 28 - Quatre Fugues Modales op. 63 - Scherzo op. 16 - Trois Elévations op. 32 - Vitrail op. 65; Souvenir op. 65bis.

Ben van Oosten op het Cavaillé-Coll-orgel in de Eglise Saint-Sulpice, Parijs.

MDG 316 1294-2 • 57' •

Importeur: Econa, Gorinchem

---

Amper drie maanden na de opnamen in de Saint-Sulpice in Parijs lag hij al in de winkel: de laatste cd van Ben van Oostens cd-integrale van Marcel Dupré's orgelwerk. Een betere opnamelocatie voor dit slotdeel was niet denkbaar geweest: de kerk waar Dupré van 1934 (en daarvoor) tot 1971 elke zondag de orgeltrap beklom, de vieringen opluisterde met zijn orgelspel, en bewonderaars ontving bij de speeltafel. Een aantal werken op deze cd heeft ook een duidelijke relatie met de Saint-Sulpice. Choral et Fugue, dat Dupré zelf in zijn laatste levensjaren opnam in de Saint-Ouen in Rouen voor Philips, werd opgedragen "À Monsieur Jean Gillet, curé de Saint-Sulpice. Het werk kwam voort uit een improvisatie over twee gregoriaanse thema's, hem door de pastoor opgegeven, en gespeeld tijdens een concert ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het Cavaillé-Coll-orgel. Op verzoek van de pastoor werkte Dupré de improvisatie uit tot Choral et Fugue. Regina Coli op.64, Dupré's laatste liturgische compositie, is een meditatie op de gelijknamige Maria-antifoon. De 83-jarige Dupré droeg dit ontroerende werk op aan zijn overleden oud-leerling Denise Raffy, die organiste was van de Eglise de L'Immaculée Conception in Elbeuf en later het klooster in ging.

Het zes minuten durende Scherzo op. 16 geeft een goed beeld van de stijl waarin de jonge Dupré na de mis improviseerde in de tijd dat hij Vierne verving in de Notre-Dame en Widors assistent was in de Saint-Sulpice. Het is een briljant stuk met een enorme ritmische drive. Ook op deze cd vinden we weer een elftal koraalvoorspelen uit opus 28. Enkele daarvan zijn met louter prestanten 8 voet geregistreerd. Van die "zatte prestantenklank", zoals Ewald Kooiman dat in Luister eens omschreef in zijn recensie van een Bach-plaat van Dupré, krijg je toch nooit genoeg! Zelfs in de vier wat academische Fugues Modales blijft de orgelklank je boeien.

Ben van Oosten

De Trois Elévations op. 32, drie korte stukken voor liturgisch gebruik, dateren van het begin van zijn aanstelling in de Saint-Sulpice. Door hun eenvoud brengen ze op een indrukwekkende manier het mysterie van de consecratie tot uitdrukking. Vitrail, Dupré's laatste gepubliceerde compositie, geïnspireerd door het glas-in-lood roosvenster in het noordertransept van de Saint-Ouen in Rouen, klinkt als een laatste opflakkering van de compositorische vlam die in Dupré brandde. Daar achteraan komt nog, als een retrospectief, het onuitgegeven Souvenir dat Dupré het opusnummer 65a gaf, een miniatuur ter herinnering aan Hélène Yon, die hij sinds zijn kinderjaren had gekend. "Il clôture mon enregistrement de l'intégral des ouvres d'orgue de Marcel Dupré" [Het besluit mijn integrale opname van de orgelwerken van Dupré], staat er bescheiden aan het eind van de toelichting.

Met dit twaalfde deel hebben Ben van Oosten en Musikproduktion Dabringhaus und Grimm hun Dupré-integrale tot een uiterst bevredigend einde gebracht. Opnamekwaliteit, muzikale uitvoering, documentatie en presentatie waren vanaf Volume 1 van de hoogste kwaliteit. Zo'n productie verdient wat mij betreft een Edison!

Coda
Na afloop van zijn jubileumconcert in de Grote of Sint-Jacobskerk in Den Haag op zaterdag 21 augustus 2010 is Ben van Oosten onderscheiden tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw vanwege zijn grote verdiensten voor de orgelcultuur in Nederland en ver daarbuiten.

Van Oosten is titulair organist van de Grote Kerk in Den Haag en artistiek leider van de Stichting Orgelconcerten Grote Kerk die jaarlijks een Internationaal Orgelfestival organiseert. Hij is hoofdvakleraar orgel aan het Rotterdams Conservatorium en geeft regelmatig meestercursussen over de interpretatie van Frans-romantisch orgelrepertoire. Voor het label MDG nam hij de complete orgelwerken van Widor en Vierne op, alsook de acht orgelsonates van Guilmant en een keuze uit het werk van Lemmens en Lefébure-Wély. Van zijn veelgeprezen maar inmiddels uitverkochte Widor-biografie Charles-Marie Widor - Vater der Orgelsymphonie zal dit over enige tijd een Amerikaanse editie verschijnen.

Voor de Orde van de Nederlandse Leeuw komen mensen in aanmerking met bijzondere verdiensten van zeer exceptionele aard voor de samenleving. Weinig organisten in ons land vielen een dergelijke hoge onderscheiding ten deel.

Burgemeester Jozias van Aartsen speldt Ben van Oosten de Koninklijke onderscheiding op