CD-recensie

© Emanuel Overbeeke, juli 2016

Bij de term arrangement kan men alles verwachten. Sommige arrangeurs blijven dicht bij het bewerkte materiaal, anderen willen dit zozeer kneden dat de oorsprong vergaand zo niet helemaal onherkenbaar wordt. Michael Finnissy hoort met deze bewerkingen ontegenzeggelijk tot de tweede groep. De melodieën van Gershwin zijn onmiskenbaar vocaal gedacht, neigen naar demonstratief sentiment, soms zelfs het sentimentele en zijn zoals veel goede liederen in de kern, zeer overzichtelijk. De persoonlijkheid zit in de nuances, niet in het stramien.
Dat stramien gaat bij Finnissy behoorlijk op de schop. De structuur van Gershwin, vaak een coupletvorm, wordt onduidelijk en de melodieën, meestal toonbeelden van architectuur, lijken eerder een stuurloze brij met als belangrijkste bindmiddel een hang naar permanente en suikerzoete expressie. Het sentiment dat bij Gershwin vaak een zeer aards en pathetisch karakter heeft, is bij Finnissy eerder etherisch, om niet te zeggen een mooie brave poederdoos. De stukken lijken in Finnissy's versie voor piano twee handen even onverwacht te beginnen als te eindigen. Ook het ingelegde gevoel lijkt iets dat toevallig voorbij komt.
Of Dirk Herten het voortkabbelende karakter van deze werken een beetje of zeer heeft aangezet, kan ik niet helemaal beoordelen. Zijn spel is in ieder geval hier aanmerkelijk zweveriger dan op zijn vorige cd met vioolsonates van Ives, wellicht omdat hij daar moet samenwerken met iemand met gevoel voor structuur en hier het rijk alleen heeft. De permanente zweverigheid heeft ook tot gevolg dat de dertien nummers verdacht veel op elkaar gaan lijken en eerder bestemd zijn voor rijke blanken die uit verveling niet weten wat ze moeten doen dan voor onderdrukte zwarten en joden die met deze muziek een eigen opbeurend en zelfbevestigend geluid kunnen presenteren.
Voor een arrangeur is zo'n drastische transformatie geen geringe prestatie. En hopelijk beleven anderen meer plezier aan de bewerkingen dan ik.

____________________
Zie ook Finnissy: Mississippi Hornpipes - Seterjentens fritag - Amphithéâtre des Sciences Mortes - Jive - Molly House - Violin Sonata

index