CD-recensie
© Emanuel Overbeeke, maart 2018
Debussy: Arabesque nr. 1 - Rêverie - Clair de lune - The little shepherd - La plus que lente - Danseuses de Delphes - Voiles - La fille aux cheveux de lin - La cathédrale engloutie - Minstrels Fauré: Barcarolle nr. 6 in Es, op. 70 Ravel: Pavane pour une infante défunte - Oiseaux tristes Menahem Pressler (piano) |  |
Onbevangen luisteren naar een cd van een 94-jarige is onmogelijk. Wat kan hij of zij nog? Hoe weet hij het onvermijdelijke verval te transformeren tot een cd-waardige uitvoering? Dat Menahem Pressler op deze cd, zijn eerste voor Deutsche Grammophon, langzaam en relatief eenvoudige stukken speelt, is geen nieuws. Nieuw is wel, vergeleken met enkele eerdere cd-opnamen van hem als solist en zeker met zijn opnamen als pianist in het Beaux Arts Trio, de neiging eerder te denken in frasen dan in structuren waarbij hij vaak aan het einde van een zin vertraagt, alsof het werk er reeds dan op zit. Die neiging is gelukkig het zwakst bij de meeste stukken die zich er het minst toe lenen, zoals de Préludes van Debussy. Waar de mooie, vooral beschavend diverterende zinnen die vloeiend doorlopen in de volgende zin voorop staan, zoals in de vroege 'salonstukken' van Debussy en vooral in de Barcarolle van Fauré, slaat de fragmentatie meer of minder toe. Een ander minpunt kan zijn dat elke compositie klinkt naar Pressler: Debussy's Préludes klinken als zijn vroegere werken en Debussy net als Ravel: mooi, bedachtzaam en zeer op het detail gericht. Tegelijk kan alleen een botterik de pianist behandelen alsof hij nog pas zestig is. Een vraag blijft bij het lezen van het roerend tekstboekje. Als Presslers liefde voor Debussy blijkens die tekst al zo vroeg (in de jaren dertig en veertig) zo groot was, waarom heeft hij dan zo lang gewacht met het maken van een solo-cd? Was hij voor de platenmaatschappijen meer een kamermusicus dan een solist? (Hij is het in zekere zin nog steeds want hij speelt meer als iemand die rekening houdt met denkbeeldige medemusici dan iemand die uit is op zakdoekjes bij het publiek.) Of was de concurrentie van 'gekende Debussy-vertolkers' destijds groter dan nu? Of mag hij nu als alom gewaardeerd veteraan doen wat hij wil? In ieder geval moeten we voor vergelijkbare prestaties van even bejaarde pianisten terug tot Wilhelm Kempff en Artur Rubinstein. Ik weet nu niemand anders die deze stukken op deze leeftijd nog op dit niveau kan spelen.