CD-recensie
© Emanuel Overbeeke, februari 2017
Momo Kodama - Point and Line Debussy: 12 Études (Boek I en II) Hosokawa: Études nr. 1-6 Momo Kodama (piano) ECM 4814738 • 78' • Opname: januari 2016, Neumarkt (D) |
 |
Als op een cd meerdere componisten vertegenwoordigd zijn, kan men meestal spreken van winnaars en verliezers. In dit geval is de winnaar duidelijk: Toshio Hosokawa (1956), een Japanse componist die zijn Études schreef op ongeveer dezelfde leeftijd dat Debussy de zijne schreef. Een andere overeenkomst, niet vermeld in het tekstboekje, is dat beiden een tastbare en regelmatige puls graag laten overwoekeren door ametrische passages waarin de klank een cruciale rol speelt en de puls eerder wordt geleverd door de klank dan door de lengte van de noten. Een derde is dat de puls zelden opgelegd mag klinken en de suggestie van puls belangrijker is dan de feitelijke sensatie. Hoe meer de muziek vraagt om vrijheid, hoe beter de pianiste in staat is de muziek te laten ademen. Het gevolg is dat Hosokawa veel beter klinkt dan Debussy. Omdat Kodama Debussy en Hosokawa om en om speelt, ontstaat uiteraard de verleiding Debussy te bezien vanuit de Japanner. Het effect daarvan is dat gaandeweg de cd de curieuze vrijheden in tempo en puls bij Debussy minder storen en - wat nog prettiger is: de Japanse Études, waarvan de meeste zijn opgedragen aan de pianiste, minder lijken op een ontwricht impressionisme en meer op een ontluikende moderniteit. Ondanks dat besef, dat gelukkig steeds sterker wordt, blijft de indruk bestaan dat voor de Fransman het sfeerrijke gevoel zwaarder zou wegen dan de zeer exact genoteerde revolutie. De Études van de Japanner bewegen zich op de grens van mooie mistbanken en precies aangegeven zeestormen. Zo bezien staat hij dicht bij Debussy. Het grootste verschil betreft de harmonie die bij de Japanner veel atonaler is en de puls die bij de Fransman vaak regelmatiger lijkt. Er is een patroon, maar dat moet even sterk als onzichtbaar zijn. Daarmee is dit ook perfect repertoire voor ECM dat zijn reputatie als pleitbezorger van sfeervolle hedendaagse muziek op de grens van diverse hokjes alle eer aandoet (ook het gereproduceerde kunstwerk past in dit beeld). Debussy is enigszins een mislukt experiment, van de Japanner wil ik meer horen.