CD-recensie
© Emanuel Overbeeke, april 2015
Boulez/Bosgraaf: Dialogue de l'ombre double Tamminga/Bosgraaf: Dialogues Erik Bosgraaf (blokfluit plus elektronica) Brilliant Classics 9442 • 66' • Opname: april 2013 - juli 2014, Maasbracht |
De negentigste verjaardag van Pierre Boulez wordt door cd-maatschappijen vooral gevierd met heruitgaven, maar gelukkig is dit een regel met uitzonderingen. Tot nu toe heb ik er twee ontdekt. De eerste is een cd van violiste Caroline Widmann (op Profil Medien PM 140356) met topstukken uit heden en verleden: naast Boulez's Anthèmes ook werken van Sciarrino, Berio en Ysaye. De tweede is de nieuwe cd van blokfluitist Erik Bosgraaf met onder meer Boulez' Dialogue de l'ombre double in een versie van Bosgraaf voor blokfluit en electronica. Het andere werk op de cd is eveneens voor blokfluit en elektronica.
De cd is om diverse redenen opmerkelijk. De eerste is dat we het stuk horen in een versie die niet van de componist maar van de musicus is. De oorspronkelijke bezetting is klarinet en elektronica en de bewerking kreeg de zegen van de Fransman. Dat duidt ten eerste op zeer grote virtuositeit en muzikaliteit bij de fluitist en ten tweede op het feit dat aldus Boulez het karakter van het stuk ook overeind blijft in deze bezetting. Het eerste is geen nieuws, het tweede wel, in ieder geval bij Boulez die herhaaldelijk heeft aangegeven hoe bepalend de klankkleur is voor het karakter van zijn stukken. Wat blijft in de versie voor blokfluit is de enorme wendbaarheid, de liefde voor arabesken, de soms zeer on-idiomatische schrijfwijze voor het instrument (alsof vorm belangrijker zou zijn dan klank) en het samenspel tussen de eenstemmige lijn, soms melodielijn, plus de complexe harmonie in de elektronica. De combinatie van extreme wendbaarheid en grote verstilling doet vermoeden dat het een vroeg werk van de meester is, maar deze dialoog dateert uit 1985, wat aangeeft hoe herkenbaar Boulez gedurende zijn componistencarrière is gebleven.
Vergeleken met Dialogue de l'ombre double is het andere werk op de cd vooral verdienstelijk: eerder knap en helder dan mysterieus en aanlokkelijk en helaas tijdgebonden in de verkeerde zin van het woord: ik hoor eerder idioom dan persoonlijkheid, al zijn de klank van mens en techniek nog zo onberispelijk. Echter, men kan niet alles krijgen, zeker niet na Dialogue de l'ombre double in een sublieme versie in een sublieme uitvoering.