CD-recensie
© Emanuel Overbeeke, december 2016
Beethoven - Complete Sonatas & Variations for Cello & Piano Beethoven: Cellosonate nr. 1 in F, op. 5 nr. 1 - nr. 2 in g, op. 5 nr. 2 - nr. 3 in A, op. 69 - nr. 4 in C, op. 102 nr. 1 - nr. 5 in D, op. 102 nr. 2 Variaties voor cello en piano: 7 Variaties op Bei Männern, welche Liebe fühlen uit Mozarts Die Zaüberflöte WoO 46 - 12 Variaties op Ein Mädchen oder Weibchen uit Mozarts Die Zäuberflöte WoO 66 - 12 Variaties op See on The Conqu'ring Hero Comes uit Händels Judas Maccabaeus WoO 45 Gautier Capuçon (cello), Frank Braley (piano) Warner Classics 0190295951139 • 78' + 65' • (2 cd's) Opname: maart 2016, Schloss Elmau (Oostenrijk) |
Een van de ontwikkelingen in de hedendaagse pianistiek is dat de formeel getinte interpretatie, vaak verbonden met het klassieke repertoire en vandaaruit ook het overige repertoire, meer en meer plaats maakt voor een meer intuïtieve en lossere omgang met frasering, soms zelfs zo los dat niet helemaal duidelijk is waar de cesuren zich bevinden, alsof niet Mozart en Beethoven maar Glass en Rachmaninov de ideologische kern van de huidige aanpak domineren. Frank Braley, een van de exponenten van deze richting, had ooit met deze instelling enkele sonates voor pianosolo van Beethoven vastgelegd en heeft nu met een van de gebroeders Capuçon Beethovens complete oeuvre voor cello en piano vastgelegd. Kan men van 'de oude koers' nog zeggen dat ze soms resulteerde in een redelijke voorspelbaarheid als het gaat om structuur in het groot en het klein, hier staan de luisteraars veel meer verrassingen te wachten, ook omdat de musici spelen met een groots en grillig temperament. In de sonates opus 5 klinkt veel jeugdig elan (daarbij vergeleken doen de uitvoeringen van bijvoorbeeld Starker en Fournier aan als erg volwassen in de zin van bezadigd, terwijl het werken zijn van een jonge hond). Bij de twee sonates opus 5 lijken 'de gewone cellisten' ook veel te hebben geleerd van 'de authentieke cellisten' van wie sommigen uitstekend kunnen omgaan met een schijnbaar on-klassieke losheid. De sonate opus 69 wordt dan door Capuçon & Braley opvallend formeel aangepakt, terwijl de grilligheid van de twee sonates opus 102, met name de eerste, leidt tot het tegendeel van wat men verwacht: de heren zijn juist in de rapsodische vormen op zoek naar een regelmatige cadans.
In de variaties opteren de musici voor een vrije aanpak die ze iets minder rigoureus over het voetlicht brengen, ten eerste omdat de variatievorm eerder dwingt tot een streven naar overzicht op kleinere schaal en ten tweede omdat de musici hier minder doortastend lijken dan in de sonates. Niettemin is de uitvoering een meer dan geslaagd experiment. Beethoven overleeft glansrijk vele benaderingen. De stukken krijgen een nieuwe lading en de uitvoeringen zijn ideaal voor wie maar één vertolking van de werken wil hebben.