CD-recensie
© Bas van Westerop, juli 2009
 |
Fauré: Pianokwartet nr. 2 in g, op. 45 (1886) – Pianotrio in d, op.120 (1922).
Jean Doyen (piano), Trio Pasquier.
Erato Originals 5050466-6976-2 • 58' •
Het Trio Pasquier werd opgericht in 1927 en bestond uit 3 broers: Jean, Pierre en Etienne Pasquier. Zij speelden, naast hun orkestwerk, in deze bezetting tot 1974. Gedurende die tijd gaven zij vele premières van werken voor strijktrio van o.a. Milhaud, Florent Schmitt, Martinu, Jolivet en Françaix. Cellist Etienne ging ook de muziekhistorie in als één van de drie medegevangenen in het concentratiekamp Görlitz voor wie Messiaen in 1940 zijn Quatuor pour la fin du temps schreef.
Om misverstanden te voorkomen: in 1970 ontstond ook nog het (Nouveau) Trio Pasquier dat bestond uit twee zonen van Pierre Pasquier (Bruno en Régis) en de cellist Roland Pidoux. Dit trio maakte prachtige opnamen voor Harmonia Mundi.
Jean Doyen (1907-1982) was een Franse pianist uit de school van Marguerite Long (hij nam zelfs haar pianoklas over van 1941-1970) met een enorm repertoire en veel aandacht voor eigentijdse Franse muziek. Hij nam o.a. het hele oeuvre voor piano van Fauré op (ook voor Erato, waaronder deze uit 1964 stammende opname).
Kelder
Helaas is de opname van het prachtige, bitterzoete Pianotrio ronduit onacceptabel. De piano klinkt gemeen in het hoog, bonkerig en modderig in de bassen en lijkt ergens ver weg in een kelderruimte te staan. Daardoor klinken bijvoorbeeld de zeer lange passages met slechts zestiende noten in het derde deel als één grote brei. Bovendien is de piano duidelijk ontstemd! Bij de strijkers daarentegen zijn de haren van de strijkstok nog te horen! De musici zitten haast bij de luisteraar op schoot: van een balans in de opname kan dus niet eens sprake zijn.
De uitvoering is redelijk maar niet meer dan dat: technisch laten de twee strijkers een boel steekjes vallen en Doyen klinkt weinig poëtisch in het langzame deel en speelt zelden onder het mezzo forte (maar daar kan uiteraard ook de opname debet aan zijn).
Drama
Voor alle mensen die denken dat Fauré alleen maar suikerzoete muziek schreef is het Tweede Pianokwartet uit 1886 vast een “ear-opener”! Wat hier in de eerste twee delen aan dramatiek, verbetenheid en zelfs gewelddadigheid wordt verklankt, het is overrompelend! Het Scherzo is als een hellerit: zonder een moment rust de afgrond in. Alleen in het langzame (derde) deel heerst er een soort irreële, dromerige sfeer. Voor de rest is dit een ongekend tragisch en emotioneel werk.
In dit werk zijn vooral de strijkers veel beter op dreef dan in het Trio. De pianist klinkt nog steeds tamelijk luid en speelt enigszins vierkant: het is allemaal erg met beide benen op de grond! De opname klinkt gelukkig iets beter en vooral in de eerste twee delen word je al snel meegesleept door de musici (en natuurlijk de muziek!).
Deze cd in de nieuwe serie heruitgaven Erato Originals komt met een absoluut minimum aan informatie: componist, werken, timing en uitvoerenden. That’s it.
Voor een alternatief wil ik heel graag wijzen op een goedkope heruitgave op EMI met pianist Jean-Philippe Collard, violist Augustin Dumay, altist Bruno Pasquier (inderdaad: de zoon van Pierre!) en cellist Frédéric Lodéon. Hun opname van de twee pianokwartetten en het pianotrio is subliem en doet deze meesterwerken volledig recht. Bovendien waren de vier musici destijds (eind jaren zeventig) op de toppen van hun kunnen. Laat u dus niet weerhouden om met deze weergaloze muziek kennis te maken als u dat nog niet heeft gedaan!