CD-recensie
© Bas van Westerop, februari 2018
Sjostakovitsj: Pianotrio nr. 2 in e, op. 67 (1944) Auerbach: Pianotrio nr. 1 (1992/94) - Pianotrio nr. 2 (The mirror with three faces) (2012) Delta Piano Trio: Gerard Spronk (viool), Irene Enzlin (cello), Vera Kooper (piano) Odradek CD350 • 63' • |  |
Wat een prachtige en inspirerende cd is dit! Het jonge Delta Trio kiest naast het aangrijpende Tweede Trio van Dmitri Sjostakovitsj voor twee minstens zo interessante stukken van de 'jonge' uit Rusland gevluchte en ondertussen internationaal gevierde componiste Lera Auerbach (1973).
De leden van het Nederlandse Delta Piano Trio ontmoetten elkaar in 2013 in Salzburg en studeerden daar ook maar (volgens het trio nog belangrijker) ontdekten ook dat ze buiten het podium bijzonder goed met elkaar konden opschieten. Zij spelen inmiddels over de hele wereld en debuteerden met een cd bij Naxos met trio's van Tanejev en Borodin.
Ik had het genoegen het Delta Trio ook live te horen en het speelplezier spat er vanaf: een pittige pianiste, een zeer elegante violist en een celliste uit duizenden. Maar vooral: die absolute drive om met een zaal te communiceren!
 |
Lera Auerbach |
Sjostakovitsj
Hét Trio van Sjostakovitsj kan in een concertzaal het publiek in totale verbijstering achterlaten. Het is zó aangrijpend dat het je pakt en niet meer loslaat. Nogmaals: in een concertzaal. Op cd (op veilige afstand) is de opname niet meer dan een herinnering aan zo'n belevenis. In dit geval een erg indrukwekkende herinnering. Maar het blijft raar om hier in de huiskamer of ergens anders naar te luisteren. Je let op bijzaken terwijl je in een zaal meegesleept wordt!
Grote ster van deze opname is wat mij betreft Irene Enzlin die in haar spel echt nergens onderdoet voor illustere voorgangers als Rostropovich, Milos Sadlo en Natalia Gutman: er is power waar nodig maar ook tederheid en het vermogen te praten met haar instrument. Klasse!
Auerbach
Lera Auerbach is momenteel 'hot' en dat is mijns inziens zeker terecht. Over de hele wereld wordt haar muziek inmiddels uitgevoerd door topmusici. Zij schreef muziek bij 10 balletten, componeerde meerdere viool- en pianoconcerten en schreef een enorm kamermuziek oeuvre waaronder alleen al acht strijkkwartetten. Zij is daarnaast een zeer goede pianiste en is ook actief als dichter en beeldend kunstenaar. Haar(nu al) meer dan 120 werken worden uitgegeven door uitgeverij Hans Sikorski.
De trio's van Auerbach komen in tegenstelling tot dat van Sjostakovitsj wel goed over op cd omdat ze ook veel technisch vertoon en bravoure bevatten. Zij gebruikt veel virtuositeit in haar stukken en dat maakt ze ook op cd zeer de moeite van het beluisteren waard.
Het Eerste Pianotrio (geschreven rond haar twintigste) duurt slechts 12 minuten maar is een visitekaartje van jewelste! In de korte, meesterlijke Preludio is het "Bach meets jazz". Het tweede deel is een verstilde klacht en de finale een razende rit richting tonaliteit. En daarin ligt dan weer iets grappigs: dat constante wisselen van atonaliteit en tonaliteit. Het is alsof Auerbach roept: "Wat maakt het uit?".
Het Tweede Trio ('The mirror with three faces') uit 2012 is duidelijk op een grotere schaal geschreven en (dus) ook langer. In een toelichting bij de wereldpremière heeft Auerbach het over een theaterstuk, een drama met een dubbelzinnige titel: zie je in de spiegel driemaal dezelfde persoon of zijn het drie verschillende individuen of is het een trio als geheel. Ze vertelt dat de instrumenten in dit werk vaak in hun eigen wereld verblijven zodat er vaak conflicten ontstaan. Grote woorden! Hoe het klinkt?
Het eerste deel een klaagzang met druppelmotiefjes à la Messiaen en een ijle viool die richting hemels C-groot beweegt. Petje af voor de violist die zich in de laatste minuut in etherische sferen bevindt. Het tweede deel een verbindingsstuk, als een cadens uit een concert: kort en vreemd. Het derde deel is een wals uit een nachtmerrie waarin de strijkers hun instrument werkelijk op alle mogelijke manieren bespelen. Je zou kunnen zeggen Sjostakovitsj 2.0 maar er is wel degelijk veel eigens en het is allemaal buitengewoon effectief en virtuoos! Het vierde deel begint met een waar pandemonium: een manisch barokconcert. Onderbroken door herinneringen uit andere delen (de druppels bijvoorbeeld) en daarna weer een opbouw naar een dissonante periode om te eindigen in rustiger sferen. Deel drie en vier zijn zeer theatraal en wisselen constant van karakter: boeiend.
Het laatste deel bestaat uit een 'salon'-melodie die door dissonanten en allerlei effecten steeds vreemder gaat klinken en tenslotte in een soort ijle mist oplost.
Intrigerende muziek op het hoogste niveau uitgevoerd en zeker herhaalde beluistering waard. Alles bij elkaar een geweldige cd van dit jonge, dynamische trio. Kom maar op, meer graag!!