CD-recensie

 

© Aart van der Wal, oktober 2021

(Steffen) Wolf: Der Vogelsang (Rezitationsmusik für Sprecher und Streichquartett)

Jan Philipp Reemtsma (recitant), Kizuna Quartett: Mitsuru Shiogai, Hedda Steinhardt, Minako Uno, Markus Tollmann
TYXart TXA21159 • 48' •
Opname: febr. en april 2018, Friedrich-Ebert-Halle, Hamburg (kwartet), Parry Audio Studio, Hamburg (recitant)
Opname: november 2015, Meistersaal, Berlijn

www.TYXart.de

   

Der Vogelsang oder die drey Lehren van Christoph Martin Wieland, verscheen in maart 1778 in het door hem uitgegeven literair-politieke tijdschrift Der Teutsche Merkur. Het grijpt daarin terug op een reeds op een Frans gedicht uit de dertiende eeuw. Der Vogelsang maakt deel uit van het Gutenberg-Projekt en kan hier in zijn geheel worden gelezen. De Franse middeleeuwse dichtkunst is door Albert Robida beschreven in Fabliaux et Contes du Moyen Age (ISBN 9782016131398).

Wat Der Vogelsang, de gelijknamige compositie uit 2015/16 van Steffen Wolf (1971) voor recitant en strijkkwartet betreft (feitelijk in de vorm van een monodrama), is de componist niet over een nacht ijs gegaan, maar heeft hij de hulp ingeroepen van de op Wielands schrifturen gespecialiseerde germanist Jan Philipp Reemtsma (hij treedt in deze uitvoering als spreker op). Reemtsma (1952) vervult graag de rol van mecenas en is onder meer betrokken geweest bij de (Duitse) uitgave van het volledige werk van Wieland. Daarnaast heeft hij de sanering van Wielands landgoed in Oßmannstedt bij Weimar op zich genomen en daarin grote sommen geld gestoken. Dankzij die investering doet het inmiddels dienst als museum en onderzoeks- en pedagogisch centrum. Reemtsma heeft al een groot aantal teksten van Wieland op cd ingesproken en een groot aantal lezingen op zijn naam staan. Geen wonder dus dat de spreekrol in Wolfs ‘Rezitationsmusik' hem op het lijf geschreven lijkt.

Ik verwees reeds naar het Gutenberg-Projekt, want de tekst, überhaupt een wonderbaarlijke vertelling, van Wieland lezen is verreweg de beste weg naar de veelzijdige kijk van deze dichter op leven, dood, natuur, politiek en maatschappij. Wolf op zijn beurt heeft daarbij zowel uiterst vakkundig als inventief aangeknoopt bij de bijzondere ‘tekstbehandeling' van Wieland: scherp, ironisch, strijdlustig, maar ook humoristisch (met de vele woordspelingen, waarvan in vertaling het merendeel helaas vrijwel verloren moet gaan). Het strijkkwartet vervult daarin de rol van zowel commentator als begeleider, lachend, huilend, fluisterend, zingend, knerpend, tjilpend , enz. Echt luidruchtig wordt het echter niet. Wat niet wegneemt dat Wolf alle mogelijke stijl- en uitdrukkingsmiddelen uit de kast gehaald. Duidelijk is in dit werk terug te horen dat Wolf niet alleen componist, maar ook zanger en zangcoach is.

Over de uitvoering niets dan lof. Natuurlijk is Reemtsma de ideale recitant, maar ook het Kizuna Quartett (de leden vormen al jaren deze kamermuziekformatie en maken tevens deel uit van het Philharmonische Staatsorchester Hamburg) toont in dit bijzondere repertoire zijn kwaliteiten. De naam van het ensemble, Kizuna, verwijst naar het Japanse ‘nauw menselijk contact'. Karola Parry is er wonderwel in geslaagd om de twee verschillende opnamen (spreekstem en strijkkwartet zijn op twee verschillende locaties vastgelegd) harmonieus samen te voegen tot een absoluut overtuigend geheel. De bescheiden speeltijd van nog net geen 48 minuten legt daarbij nauwelijks enige gewicht in de schaal. De gesproken teksten zijn in het boekje afgedrukt.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links