CD-recensie

© Aart van der Wal, september 2023

Het is werkelijk niet meer te tellen, het aantal cd's dat wel of niet spontaan is voortgevloeid uit de ‘windstilte' als gevolg van de coronapandemie. ‘Windstilte' dan op het podium, een uitzondering daargelaten of alleen met inachtneming van strenge onartistieke restricties. In de studio waren er ruimhartiger mogelijkheden en die zijn door veel musici, maar ook componisten zoveel mogelijk uitgebuit. Zo ontstond ook menig YouTube filmpje of werd er naar hartenlust gestreamd, menigmaal zelfs bij de musicus of musici thuis. Ook in dit opzicht volgde de ene aanwinst na de andere.

Het was de sopraan Elena Puszta die tijdens de pandemie op het idee kwam om een cd met Winkler-liederen op te nemen. Daar had de componist, hoe kan het eigenlijk anders, wel oren naar. Maar alleen liederen? Hij vond dat voor zijn oeuvre niet voldoende representatief, wilde er ook instrumentale kamermuziek bij hebben. Zo gezegd maar nog niet gedaan. Er volgde het onvermijdelijke rondshoppen: de juiste musici te vinden voor het programma. Ze kwamen, met als ‘hoofdinstrumentalist' de pianist Denis Ivanov (op hem kwam immers het leeuwendeel van de productie neer).

Andreas J. Winkler

Andreas J. Winkler (*1974), voormalig songwriter en toetsenist bij de band 'The Fluids', heeft vanuit zijn woon- en werkplaats Salzburg inmiddels een behoorlijk groot oeuvre tot stand gebracht. Het wordt gedomineerd door een amalgaam van stijlen, reikend van Stravinsky tot Berg, van jazz en pop tot (heavy) metal. Rolmodellen die Winkler naar eigen hand zet, veelal ook geïnspireerd door de musici waarmee hij samenwerkt, daaruit nieuwe ideeën opdoet, een voorrecht dat zich uiteraard ook uitstrekt naar de uitvoerende musici zelf.

Winkler is ook de eigentijdse toondichter die zich ‘unversagt' uitspreekt ten faveure van sonate, fuga, lied, enz.: dat ze binnen het huidige componeren verre van dood dienen te worden verklaard, er alle ruimte is om de verschillende muzikale vormen te (blijven) exploreren. Deze miniaturen leggen van die instelling ook getuigenis af. Veertien van de in totaal eenentwintig tracks zijn liederen, afgewisseld met zeven stukjes voor klein ensemble: saxofoons (alt en bariton), viool, e-viool, piano.

Interessant is zeker ook de gekozen poëzie, die reikt van Ingeborg Bachmann tot Sabine Bergk (Winklers ‘Lieblings-Dichterin'), met uitstapjes naar teksten van Jakob van Hoddis, George Heym, Else Lasker-Schüler en Alfred Lichtenstein. Poëzie ook die meer dan voldoende mogelijkheden biedt tot muzikale ‘Darstellung', met daaraan toegevoegd dat dit deels 'world premiere recordings' betreft. Dat laatste zegt tevens het nodige over het Duitse labelTYXart dat veel onbekend of nauwelijks bekend repertoire op cd uitbrengt.

De enige muzikale kritiek die ik heb is op het aandeel van de sopraan Elena Puszta. Ze excelleert wel in muzikale verbeelding, beweegt zich soepel door de vaak lastige frasen, maar een smetje vormt het (menigmaal excessieve) vibrato waar sowieso idiomatische strakheid geboden is. De instrumentale soli en het ensemblespel zijn als om door een ringetje te halen, terwijl de opname demonstratiekwaliteit in het vooruitzicht stelt.

Dan het boekje, waarvan het inconsequente gebruik van hoofd- en kleine letters mij behoorlijk heeft gestoord. Een goed voorbeeld daarvan vindt u in de inhoudsopgave.

index