CD-recensie
© Aart van der Wal, maart 2023
Sacroprofano - Sacred and Secular Works by Antonio Vivaldi Vivaldi: Nisi Dominus RV 608 - Concert voor strijkers in d, RV 128 - Cessate, omai cessate RV 684 - Salve Regina RV 618 - Sinfonia in b, RV 169 (Al Santo Sepolcro) - Amor, hai vinto, hai vinto RV 683 Tim Mead (countertenor), Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen |
De opname mag dan al in juli 2021 (dus te midden van de coronagolf) tot stand zijn gekomen en het album vorig jaar al uitgebracht: dit is voor mij een van de fraaiste Vivaldi-uitgaven van 2023, zowel door de overrompelende, vlekkeloze zang van de Britse countertenor Tim Mead als de net zo fonkelende instrumentale finesse van het door Jonathan Cohen geleide Arcangelo. Wat mij betreft dus een voltreffer, die bovendien - maar dat heeft u al eerder kunnen lezen - nog eens uitdrukkelijk en bovenal in volle glorie aantoont dat Antonio Vivaldi, de 'rode priester' uit Venetië, allesbehalve een routineuze veelschrijver was. Wat in sommige kringen helaas nog steeds niet wil doordringen en waar men zich - zo vermoed ik - vooral vasthoudt aan die zo onzinnige opmerking van Igor Stravinsky die al zo vaak is geciteerd dat ik ervan afzie.
Dat de vocale en instrumentale muziek van Vivaldi het - als een van haar belangrijkste eigenschappen - van ultieme lenigheid moet hebben staat als een paal boven water. Er wordt bovendien niet altijd bij stilgestaan dat de expressie beduidend aan betekenis wint door uiterst soepel gehanteerde frases in samenhang met dramatisch vormgegeven dynamiek, terwijl in andere passages de evocatie daarentegen uit pure gratie en aanverwante mildheid wordt geboren. Terwijl 'contrast' meer is dan de term aangeeft: niet alleen puur functioneel als tegenstelling, maar ook in de betekenis van de verhouding tussen de verschillende onderdelen waaruit de compositie bestaat.
Er is in deze vertolkingen zoveel expressieve verfijning gelegd dat het eigenlijk niet anders kan dan dat het uitmondt in een adembenemende luisterervaring die nog lang nazindert. De door zanger en ensemble geëtaleerde, uiterst kleurrijke texturen, de betoverende sfeerbeelden en de fenomenale diepte van de uitdrukkingskracht mogen als exemplarisch gelden. Voeg daarbij dat Mead zowel de veeleisende coloraturen als de vele trillers zo uit zijn muzikale én technische mouw lijkt te schudden en u begrijpt dat dit geen Vivaldi-album is om zomaar aan voorbij te gaan.
De samenwerking tussen Mead en Arcangelo en Cohen is ideaal, terwijl de technisch en interpretatief kolossale zang (wát een ademtechniek, wát een legato!) dankzij de afwisseling met instrumentale 'tussenspelen' (concerto en sinfonia) nog een extra dimensie geeft aan dit toch al briljante klankfeest. De kerkakoestiek past uiteraard bij dit repertoire, maar een fractie minder nagalm had mijn voorkeur verdiend, al gaat dit beslist niet ten koste van de detaillering.