CD-recensie

© Aart van der Wal, december 2014

Een fenomenale cd, deze 'Pietà'. Van de Franse countertenor (what's in a name, schreef Shakespeare al) Philippe Jaroussky kan ik me geen zwakke discografische prestatie of uitvoering herinneren: alles wat hij zingt, onverschillig het repertoire is, om nog even bij het Engels te blijven, 'spot on'. Hij is een van de weinige vocalisten die in hun benadering van de muziek een trefzekerheid tentoonspreiden die eigenlijk geen ruimte laat voor discussie: pure stemschoonheid die gepaard gaat met groot interpretatief inzicht. Dat er nog wel een kloof gaapt tussen de castraatzangers van weleer en de hoge alt van Jaroussky heeft daardoor sowieso al geen relevantie. Het enige dat werkelijk telt is hoe hij de muziek tot klinken brengt, wat hij met haar doet. Wat mij er tevens toebrengt: wat hij vóór haar doet, want een betere pleitbezorger valt niet te bedenken. Jaroussky is een klasse apart, punt uit. Dat valt zelfs op als hij samen met Cecilia Bartoli optreedt, en dat wil heus wel wat zeggen, al zal niet iedereen (en ik zeker niet) deze acrobatisch aangelegde mezzo op handen dragen.

Jaroussky is de meester van de nuance, de zanger die heel weinig nodig heeft - en al helemaal geen maniertjes - om maximale zeggingskracht te bereiken en de daaruit voortvloeiende spanningen te handhaven. Hij epateert niet, strooit geen suikergoed in het rond, blijft voortdurend zichzelf en houdt zich alleen bezig met het muzikale vocabulaire dat naadloos bij hem past. Dat laatste is op zich al een grote verdienste: goed weten wat je kunt en afblijven van het repertoire waar je vocale en expressieve kracht niet ligt. Maar dan blijft er nog zoveel over dat Jaroussky alleen al wat dit betreft jaren vooruit kan. Hij is nog jong, hij 'behandelt' zijn stemmiddelen met zorg en laat zich door niets en niemand in een richting duwen waar hij niet heen wil. Een groot musicus die zich ook op een ander terrein intussen heeft onderscheiden: het leiden van zijn eigen instrumentaal ensemble Artaserse dat hij geheel en al naar zijn eigen artistieke hand kan zetten en dat zich aldus net zo naadloos kan aansluiten bij zijn visie op deze muziek. Dat levert in dit met zorg uitgekozen Vivaldi-programma duidelijk synergie op.
De bonus-dvd is precies wat het is, twintig minuten met fragmenten van de in Parijs gemaakte opname en een interview met de inmiddels wereldberoemde countertenor in Venetië. Jaroussky aan het werk te zien en te horen is en blijft een belevenis, zoals ook hier. Bijzonder mooi opgenomen is dit wat mij betreft een Vivaldi/Jaroussky-aanwinst van jewelste. Dat deze uitgave volgens verschillende media een uitgelezen keus voor de komende feestdagen zou zijn, lijkt me met het prominente Stabat Mater en Longe mala, umbrae, terrores op zijn zachst gezegd uiterst merkwaardig. Ik las zelfs in de NRC van 15 december (cd-recensie van Kasper Jansen) dat in Bachs Weihnachtsoratorium de 'muziek van Haupt voll Blut und Wunden klinkt'. Moet ik dit nog gaan uitleggen? Het moet niet gekker worden. Gelukkig maar dat Jaroussky zich in dit recital heel wat fijnzinniger toont dan het journaille in onze vaderlandse media....

index