CD-recensie
© Aart van der Wal, september 2010
 |
|
Tickmayer: Eight hymns in memoriam Andrei Tarkovsky (1986/2004).
Gidon Kremer (viool), Khatia Buniatishvili (piano), Andrei Pushkarev (vibrafoon), Kremerate Baltica o.l.v. Roman Kofman.
Franck: Pianokwintet in f (1878/79).
Khatia Buniatishvili (piano),
Gidon Kremer en Marija Nemanyté
(viool), Maxim Rysanov (altviool),
Giedré Dirvanauskaite (celllo).
Kantsjeli: Silent prayer (2007).
Gidon Kremer (viool), Giedré Dirvanauskaite (celllo), Andrei Pushkarev (vibrafoon), Sofia Altunashvili (stem op band), Kremerata Baltica.
ECM New Series 2161 476 3912 • 74' •
Een van de grote problemen van de hedendaagse 'serieuze' muziek is het grote aantal componisten dat nauwelijks iets te zeggen heeft en niet alleen de eigen tijd, maar ook die van musici en toehoorders verspillen. Het zijn veelal de componisten die het zich veel te gemakkelijk maken of die een het soort intellectualisme vertegenwoordigen dat bij nadere beschouwing toch vooral de kwalificatie 'hol' verdient.
In het verlengde daarvan ligt de term 'originaliteit', wat overigens ook kan betekenen dat oude vormen tot nieuwe, oorspronkelijke concepties leiden. Of muziek die uit het oude en vertrouwde nu juist sterke tegenstellingen binnen het nieuwe creëert. In de stukken van Tickmayer en Kantsjeli gebeurt dat niet. Er is geen model, er is geen vooruitgang, er is geen contrast. Dit is muziek die e nergens vandaan lijkt te komen, evenmin ergens naartoe gaat en zweverig en onbestemd tussen de luidsprekers blijft hangen. Zo werden de acht hymnes van Tickmayer een mistig in memoriam en het Stille Gebed van Kantsjeli een al even onbestemd gemurmel waarvan de grootste verdienste die van de contemplatie is. Althans, zo zijn, kort samengevat, de beide stukken op mij overgekomen.
Geen wonder dus dat dat Francks Pianokwintet er met kop en schouders bovenuit steekt, alleen al gemeten naar oorspronkelijkheid, met die zo treffende mengeling van energieke, bijna fysieke kracht en flonkerende spiritualiteit. Dan heb ik het nog niet eens over de compositietechniek die bij Franck veel beter ontwikkeld lijkt dan bij zijn twee vakbroeders. Geen wonder dus dat alleen al het Lento uit Francks pianokwintet de beide andere stukken op deze cd gewoonweg opzijschuift. Francks sublieme kamermuziek maakt er gewoon niemandalletjes van. De voortkabbelende, meanderende muzak van Tickmayer en Kantsjeli geeft al na een keer luisteren zijn geheimen prijs. Als we het over de modernen hebben: ik geef zevenentwintig minuten Kantsjeli of Tickmayer zo weg voor vijf minuten Boulez. Wie volgt!
Aan de uitvoeringen ligt het niet en aan de schitterende opname (juli 2008, Pfarrkirche St. Nikolaus in Lockenhaus) evenmin. Aan Tickmayer en Kantsjeli echter des te meer.