CD-recensie
© Aart van der Wal, januari 2021
Telemann - Polonoise Klik hier voor de inhoudsopgave Holland Baroque: Aisslinn Nosky, Judith Steenbrink, |
De Duitse componist Georg Philipp Telemann (1681-1767), een van Bachs belangrijkste tijdgenoten, liet een enorm oeuvre na waaronder ook een verzameling dansen die zijn geïnspireerd op de Poolse volksmuziek: de ‘Danse d'Polonie', ondergebracht in de bibliotheek van de Universiteit van (het Duitse) Rostock (de collectie staat ook bekend als ‘Rostock Manuscript'). Aangezien de vioolpartij in het manuscript wordt aangeduid met ‘Violino Pro' (primo) valt redelijkerwijs aan te nemen dat er ooit sprake moet zijn geweest van een tweede viool en mogelijk ook een altviool, maar daarvan in ieder geval geen spoor. Een andere theorie is dat het overgeleverde manuscript niets anders is dan een notitieboek waarin de componist tijdens zijn reizen door Polen de melodieën neerschreef zoals hij die hoorde om die dan eenmaal thuis aan te vullen met de middenstemmen en (mogelijk) het basso continuo. Zo zou hij ze geschikt hebben gemaakt voor zijn trio's en concerten. Interessant daarbij is dat Telemann – zo blijkt uit zijn autobiografie – de 30 dansmelodieën letterlijk zo heeft opgetekend en in zijn composities opgenomen. Hij moet er nogal enthousiast over zijn geweest, want hij schreef erover: ‘Na slechts een week luisteren naar de muziek die hier (in de Poolse kroegen en herbergen) wordt gespeeld, doe je genoeg ideeën op voor de rest van je leven. Kortom, er valt veel te winnen bij deze muziek, als je tenminste weet om te gaan met dit materiaal.'
In december 2011 (waar blijft de tijd!) besprak ik het album 'Holland Baroque Society meets Milos Valent', eveneens gewijd aan de muzikale erfenis die Telemann achterliet naar aanleiding van zijn reizen door Polen: diens Poolse concerten aangevuld met achttiende-eeuwse dansmanuscripten in bewerkingen van Milos Valent en Jan Rokya, toen uitgebracht op Channel Classics (klik hier voor de recensie).
Een herhalingsoefening is het evenwel niet geworden. Holland Baroque (de waardige opvolger van Holland Baroque Society') koos ervoor om een aantal dansen in een uitgelezen kamermuzikale setting te plaatsen: vier- danwel vijfstemmige strijkerspartijen met daarnaast het basso continuo, overigens een zeer beproefd ‘model' binnen Telemanns oeuvre. De zussen Judith en Tineke Steenbrink, tevens de artistiek leiders van het ensemble, hebben met deze transcripties veel eer ingelegd, met als resultaat een hartverwarmend en fraai gestileerd geheel, aangedreven door de gastsoliste, de Canadese violiste Aisslinn Nosky. Er wordt niet gecosmetiseerd waardoor deze muziek inderdaad het vereiste, dansante en volbloedige karakter krijgt aangemeten dat de componist bedoeld moet hebben. Het klinkt allemaal bijzonder aanstekelijk, mede dankzij de door het ensemble geëtaleerde ritmische stuwkracht, ook in de langzame(re) delen. Opnieuw weet Holland Baroque te verrassen met een bijzonder programma dat mede dankzij het fonkelende spel als een absolute aanwinst voor dit repertoire mag worden beschouwd; en te meer omdat het door Polyhymnia's Jean-Marie Geijsen natuurgetrouw werd vastgelegd.