CD-recensie
© Aart van der Wal, november 2017
Sibelius: 6 Impromptus op. 5: nr. 5 & 6 - Kyllikki (3 Lyrische stukken) op. 41 - 10 Pianostukken op. 24: nr. 9 (Romance); nr. 10 (Barcarola) - 10 Pianostukken op. 58: nr. 4 (Der Hirt) - Valse triste op. 44 nr. 1 (bewerking voor piano) - Sonatina nr. 1 op. 67 - 5 Pianostukken op. 75: nr. 4 (Björken), nr. 5 (Granen) - 2 Rondinos op. 68: nr. 2 - 13 Pianostukken op. 76: nr. 10 (Elegiaco) - 6 Bagatellen op. 97: nr. 5 (Impromptu); nr. 4 (Humoristischer Marsch); nr. 2 (Lied) - Fünf Skizzen op. 114 Leif Ove Andsnes (piano) |
Het beluisteren van deze cd maakte voor mij een ding duidelijk: Sibelius componeerde heus wel kleurrijke en verbeeldingsvolle pianomuziek (zoals Edvard Grieg dat in het hoge Noorden ook kon), menigmaal met een vleugje dromerige Chopin, maar toch zijn deze soms uitgesproken 'zoete' miniaturen niet meer dan een schaduw van wat hij op symfonisch gebied en in zijn toneelmuziek presteerde. Daar lag ook Sibelius' oorspronkelijkheid. Alsof we met deze pianostukken in een geheel ander idioom terecht zijn gekomen.
Mogelijk heeft Sibelius deze pianostukken niet anders heeft bedoeld dan voor uitvoering in (zeer) kleine kring of zelfs niet verder dan zijn eigen huiselijke kring. Of anders om (meer) brood op de plank te brengen, want van het componeren van symfonieën werd zelfs Sibelius niet rijk.
Dat die miniaturen in de concertzaal geen tot weinig aandacht (hoogstens een aantal ervan als encore) hebben gekregen is dus zo vreemd niet. Dat de Noorse pianist Leif Ove Andsnes er echter anders over denkt en er het beste van heeft gemaakt (en zal hebben uitgezocht) heeft minder te maken met diens 'geografische verbondenheid' met de grote Fin en meer met het simpele feit dat hij een uitmuntend vertolker is van onverschillig welk repertoire. Andsnes is wereldtop, zo eenvoudig ligt het.
In het kunstcircuit snelt de naam vaak het werk vooruit. Matige stukken van een beroemde schilder, beeldhouwer of componist worden vaak hoger aangeslagen (en er wordt meer voor betaald) dan veel betere van minder bekende goden. Niets nieuws onder de zon wat deze Sibelius betreft: van deze pianostukken kan hetzelfde worden gezegd. Zeker, het is mooie, aangename muziek, maar wie meer verlangt komt hier duidelijk tekort. Of om het oordeel nog iets aan te scherpen: wie deze muziek niet kent mist niet veel. Wat in dit verband - om slechts twee willekeurige voorbeelden te noemen - van Schuberts Impromptus ('Klavierstücke') en Beethovens Bagatellen bepaald niet kan worden gezegd.