CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2017
Schumann: Bilder aus Osten op. 66 - Ballszenen op. 109 (voor piano vierhanden) Schumann/Horn: Ouverture Manfred op. 115 - Ouverture Genoveva op. 81 (bewerking voor piano vierhanden) Izumi Pianoduo (Polina Chernova & Kiyotaka Izumi) |  |
Geklemd tussen pianobewerkingen van de ouvertures Manfred en Genoveva zijn er deze zes impromptu's ('Bilder aus Osten') en tien 'Ballszenen' van Schumann die de meest kostelijke muziek voor piano vierhanden bevatten. De beide ouvertures in een bewerking van August Horn kunt u het beste in de orkestversie horen, maar dit terzijde.
De impromptu's hebben deels een tamelijk exotische inslag (de titel van het werk verraadt dat ook) en zijn geïnspireerd door de verhalen over de schelmenstreken van een Arabier: Abu Seid. Schumann las Seids avonturen in de (nogal vrije) Duitse vertaling van Friedrich Rückert: 'Die Verwandlungen des Abu Seid von Serug'.
De niet lang daarna ontstane 'Ballszenen' kunnen worden gezien in het verlengde van de 'Vierhändige kleine Klavierstücke für kleine und grosse Kinder' op. 80 en 'Kinderball' op. 130. Wat ze met elkaar gemeen hebben is de dichterlijke en tegelijk verfrissende en kleurrijke inslag ervan. De suiteachtige opzet met de daarin verwerkte barokke en negentiende-eeuwse dansen uit West- en Midden-Europa zorgt voor veel afwisseling en vaart. Schumann was een ware meester in het scheppen van het miniatuur maar hij was ook buitengewoon bedreven in het creëren van de juiste sfeer, vooral door zijn fijnzinnige gevoel voor literaire en poëtische verbanden. Literatuur speelde een belangrijke rol in zijn leven.
Het is alleen al daarom jammer dat deze stukken zo weinig wordt uitgevoerd en dat in plaats daarvan steeds weer wordt teruggegrepen op andere stukken, zoals de vaak gehoorde Schuberts Fantasie in f (een schitterend werk, daar niet van). Veel professionele pianisten blijven een leven lang helaas steken in het stereotiepe ijzeren repertoire. Dat kan het echtpaar Polina Chernova en Kiyotaka Izumi zeker niet worden verweten, en met verbluffend resultaat. Het klinkt zelden goed als we het hebben over de spreekwoordelijke vier handen op één buik, maar als die buik zoals in dit geval een vleugel is. Het fonkelt, het is spits, het is geraffineerd, maar ook lyrisch en zangerig, met een scherp oor voor de balans tussen bas, middenregister en de discant. Maar niet minder belangrijk is dat beide pianisten aan de vleugel een bijzonder verhaal vertellen, dat zij hun verbeelding danig aan het werk hebben gezet en die kleurrijk en gearticuleerd gestalte geven. Dat gaat gepaard zonder bombast, epateren of zelfgenoegzaamheid. Met zoveel oog voor detail en met zulk gedifferentieerd spel is dit duo, maar uiteraard in de eerste plaats Schumanns pianomuziek een lust voor het oor.