CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2013
Grenzen der Menschheit Schumann: Ballade des Harfners op. 98a nr. 2 - Wer nie sein Brot mit Tränen aß op. 98a nr. 4 - - Wer sich der Einsamkeit ergibt op. 98a nr. 6 - An die Türen will ich schleichen op. 98a nr. 8 . - Der Handschuh op. 87 - Nachtlied op. 96 nr. 1 Schubert: Der Fischer D 225 - Der König in Thule D 367 - Die Bürgschaft D 246 - Gruppe aus dem Tartarus D 396 - Hektors Abschied D 312* - Prometheus D 674 - Grenzen der Menschheit D 716 - An Schwager Kronos D 369 Johannes Martin Kränzle (bariton), Theresa Kronthaler (mezzosopraan)*, Hilko Dumno (piano) Challenge Classics CC72600 • 68' • Opname: november 2012, Großer Lindensaal, Markkleeberg (D) |
Kränzle en Dumno kozen voor een fraai gebalanceerd programma waarvan de titel verwijst naar Schuberts gelijknamige lied uit 1821 op een tekst van Goethe, waarvan alleen al de beginregels menige liedliefhebber diep in het geheugen gegrift staan:
Wenn der uralte Heilige Vater
Mit gelassener Hand
Aus rollenden Wolken
Segnende Blitze
Über die Erde sät,
Kü β‘ ich den letzten
Saum seines Kleides,
Kindliche Schauer
Tief in der Brust.
De titel is zeker geen verwijzing met knipoog naar de vocale beperkingen van Kränzle, hoewel zijn naam wel een kleine woordspeling in die richting toelaat: het Duitse ‘Kränzle’ betekent niet alleen een kransje, maar ook fonetisch verkeerd geïnterpreteerd een kleine beperking.
De afwisseling van de ‘grote vorm’ (Die Bürgschaft, Der König von Thule en Der Fischer met de (op herhaling gestoelde) strofeliederen pakt in dit recital evenwichtig uit, waarbij werd afgezien van een verschillend tempo voor ieder vers. De expressieve kracht huist daarentegen in accentuering en kleuring, waarbij puur vocale schoonheid soms doelbewust wordt achtergesteld bij het belang van de uitdrukking. Een voorbeeld: in de eerste strofe van Gruppe aus der Tartarus wordt ‘Ach!’ voorgesteld als een ware kwelling, wat een geheel andere benadering is dan in de meeste andere opnamen. Ik denk echter dat Kränzle hierover goed heeft nagedacht en dat hij de tekstdichter Schiller bovendien wel degelijk op zijn hand heeft (“qualerpreβtes Ach”, aldus Schiller).
Het is duidelijk dat Kränzle en Dumno dit recital uiterst zorgvuldig hebben geprogrammeerd en spanning en ontspanning op een intelligente en effectieve manier hebben gedoseerd. Ontspanning niet in de zin van verpozing maar van kalmte ten opzichte van beweging en van dramatische opbouw ten opzichte van rustig uitgesponnen lyriek. Waarbij het een weldaad is dat er in vocaal én instrumentaal opzicht geen beperkingen zijn die van de muzikale en tekstuele kern afleiden. Dat geldt trouwens evenzeer voor de bescheiden bijdrage van de mezzo Theresa Kronthaler als Andromache in Hektors Abschied.
De opnamelocatie is bekend: Challenge Classics heeft daar al menige mooie opname gemaakt. Deze nieuwe cd vormt daarop geen uitzondering. Een bijzonder geslaagd recital in een fraai opnamekader is het resultaat. Het cd-boekje in boekvorm is tot in de puntjes verzorgd. Een schoonheidsfoutje: track 5 en 6 zijn verwisseld.