CD-recensie
© Aart van der Wal, december 2012
 |
Nordic Sounds 2
(J.) Sandström: Sloabbme-njunnje - Biegga Njunnjí - Biegga Luothe
Wikander: Kung Liljekonvalje - Förvarskväll
Jersild: Min yndlingsdal
Mäntyjärvi: Kosijat
Trad.: Gjendines Badnlat (bew. Gunnar Ericson)
Alfvén: Och jungfrun hon gar i ringen - Aftonen
Trad.: Kristallen den fina (bew. Arne Lundmark)
Hillborg: Muoayiyaoum
Solisten, Swedish Radio Choir o.l.v. Peter Dijkstra
Channel Classics CCS SA 32812 • 76' • (sacd)
Opname: juni 2011, Musikaliska, Stockholm
De vorige sacd (Nordic Sounds 1) straalde al grote klasse uit, deze tweede (Nordic Sounds 2) doet het niet met minder, wat zowel valt toe te schrijven aan de kwaliteit van deze composities als aan de solisten, het koor en dirigent Pieter Dijkstra. De eerste 'ear catcher' zijn de koorstukken van Jan (niet te verwarren met Sven-David) Sandström (1954) die volgens het keurig verzorgde cd-boekje (de toelichting tevens in het Nederlands!) buiten Zweden meer wordt gespeeld dan die van iedere andere eigentijdse Zweedse componist. Ik neem het onmiddellijk aan, gelet ook op zijn inventieve bewerking van drie geïmproviseerde volksliedjes van de Sami's in Lapland (en volgens mij ook Noorwegen, waar ik vorig jaar helaas slechts korte tijd tussen afstammelingen van het Samivolk verbleef en waar ik voor het eerst kennismaakte met zowel hun volkskunst als hun muzikale folklore).
Ook David Wikander (1884-1955) zocht het met zijn kort na de Tweede Wereldoorlog met zijn Kung Liljekonvalje bij andere vorm van folklore, ditmaal de Zweedse dichtkunst. Zijn slechts ruim drie minuten durende stuk is geënt op een bij de Zweden favoriet gedicht van Gustaaf Frödlng, de dichter die vrijwel iedere Zweed bij wijze van spreken op het hart draagt. Met Kung Liljekonvalje ontstond in feite een geheel nieuw volkslied dat tot op de dag van vandaag repertoire heeft gehouden.
Er valt van meer volksliedbewerkingen te genieten, zoals die van Hugo Alfvén (1872-1960), Och jungfrun hon gar i ringen, naast het evocatieve Aftonen. Dat geldt eveneens voor de twee door Gunnar Ericson en Arne Lundmark bewerkte 'traditionals', die scherp afsteken tegen het woordloze Muoayiyaoum van Anders Hilborg (1954).
Het grootste werk op deze cd is vierdelige Kosijat (De vrijers), dat Jaakko Mäntyjärvi (1963) in 2001 componeerde. Het werk is gebaseerd op een gedicht uit de 'Kantelar', de Zweedse pendant van de Finse 'Kalevala'. Zoals zovele tijdgenoten hanteert ook Mäntyjärvi een groot aantal verschillende stijlen en technieken die hij in zijn composities samenbrengt om ze daarin dan een eigen gezicht te geven. Het levert een boeiend amalgaam op dat ook na herhaald beluisteren blijft fascineren omdat er steeds weer nieuwe aspecten opduiken.
Zowel Peter Dijkstra (sinds 2007 is hij tevens chef-dirigent van het Zweedse Radiokoor) als Channel Classics ontbreekt het niet aan moed en doorzettingsvermogen om dit repertoire op (sa)cd vast te leggen en uit te brengen, in een markt die eerder lijkt te krimpen dan te groeien en waarin bovendien progressief gekleurde muziekcultuur eerder van geluidsdragers dan uit de concertzaal moet komen. Wie voor het eerst deze prachtige muziek, die schitterend wordt uitgevoerd en al even subliem is opgenomen, hoort, zal aangenaam verrast zijn. Mooier kan het toch niet?