CD-recensie
© Aart van der Wal
Saint-Saëns: Vioolconcert nr. 3 in b, op. 61 - Symfonie nr. 3 in c, op. 78.
Frank Peter Zimmermann (viool), Wayne Marshall (orgel), Oslo Philharmonic Orchestra o.l.v. Mariss Jansons.
EMI CDC 555184-2 • 77' •
Saint-Saëns droeg zijn belangrijkste vioolconcert op aan de Spaanse
virtuoos Pablo de Sarasate en dat is voor menige violist blijkbaar een aanwijzing
om er in de hoekdelen een regelrecht virtuoos hoogstandje van te maken.
Dat doet Zimmermann gelukkig niet: hij epateert niet en laat de overvloedige
mineur- en majeurwisselingen geheel voor zich spreken met een niet op uiterlijk
effect berekende toon, en waar nodig beschouwend en verinnerlijkt. De lastige
dubbelgrepen en octaafsprongen worden als vanzelfsprekend ingekapseld in
het gloedvolle muzikale betoog, wat ook de geresigneerde kanten van dit
opus zonder meer ten goede komt. In het middendeel (andantino) treffen de
prachtig uitgewerkte blazersdialogen en de zeer poetische slotmaten. De
finale is zoals hij zijn moet: wel met het vereiste aplomb, maar vooral
niet in een te hoog tempo: allegro ma non troppo. Flitsend passagewerk is
nooit zonder noblesse. Jansons vind ik in het openingsdeel wat nadrukkelijk
zwaar op de hand, maar dat lijkt me meer een kwestie van smaak.
De orgelsymfonie zou, denk ik, hogere compositorische ogen hebben gegooid
zonder orgel. Het instrument blijft toch maar een vreemde eend in de bijt.
De zwoegende, lage strijkers kunnen bijv. tegen de lage pedaalnoten niet
op en bij het aanspreken van het volle werk wordt het koper als kleinduimpje
in de hoek gedrukt. Zeker Marshall slaagt er niet in om het gebrek aan cohesie
te maskeren: het is wel allemaal extreem luid en vol, maar het parcours
wordt verbrokkeld afgelegd. De mij te agressief klinkende registratie maakt
het er ook al niet beter op. De symfonie werd opgenomen in Oslo, het orgel
werd apart vastgelegd in Rouen. Die afstand is blijkbaar groot genoeg om
akoestische afstandsverschillen tussen mezzo-forte en fortissimo gemakkelijk
waar te kunnen nemen. Het poco adagio beviel mij het minst door de nuchtere,
niet echt geinspireerde aanpak (Levine op DG doet dat echt stukken beter).
Ook hoor ik te veel individuele strijkers. Het briljant gespeelde scherzo
en de vurige finale (met weer dat erg opdringerige orgel) zijn dan slechts
een kleine pleister op de wonde.