CD-recensie
© Aart van der Wal, december 2019
Albert de Rippe - 'Un Perfaict Sonneur de Leut' Paul O'Dette (luit en gitaar) |
De Amerikaanse musicus en musicoloog Paul O'Dette (1954) geniet zeker op het gebied van de muziek uit de Renaissance en de Barok wereldbekendheid. En dan te bedenken dat hij ooit begon als gitarist in een rockband! Maar dat was in zijn wilde jaren, waarna hij zich ging toeleggen op de luit, de theorbe en de renaissance- en barokgitaar. Dat heeft onder meer een honderddertigtal cd's opgeleverd, waarvan een groot aantal met internationale prijzen werd onderscheiden. Ook op het concertpodium komen we zijn naam vaak tegen, onder meer tijdens het Festival Oude Muziek in Utrecht. Maar het is ook zijn blijvende verdienste dat hij intensief bronnenonderzoek heeft gedaan, tot dan onbekend gebleven muziek of verstoft geraakte manuscripten en partituren weer levensvatbaar heeft gemaakt en bovendien belangrijke bijdragen heeft geleverd aan het onderzoek naar de 'authentieke' speeltechnieken uit die periode.
De laatste aanwinst, het album getiteld 'Un Perfaict Sonneur de Leut', is geheel gewijd aan fantasieën en intabulaties (van het Latijnse 'intabulare': omlijsten of omranden) van vocale stukken en dansen van de hand van Albert de Rippe (ca. 1500-1551). Muziek dus uit de Renaissance.
De Rippe stond in de zestiende eeuw bekend onder meerdere namen: Alberto da Ripa, Alberto de Mantova, Alberto Mantovano of Albert de Rippe. Je zou denken dat 'de Rippe' verwijst naar de Nederlanden, maar zijn geboorteplaats is waarschijnlijk het Italiaanse Mantua of anders het toenmalige Ripa (nu Riva di Suzzara), zo'n twintig kilometer zuidelijk van Mantua gelegen. Waarom de meeste muziekwetenschappers het wel eens zijn over zijn geboorte- en sterftejaar weet ik niet, al is er een slag om de arm: ca. 1500-1551. Dat maakt hem een tijdgenoot van Francesco da Milano (1497-1543), die in een vergelijkbare, verbeeldingsvolle stijl componeerde.
De Rippe schreef 26 instrumentale fantasieën, maar meer dan een dubbel aantal vocale werken (waaronder 10 motetten), wat een aanwijzing kan zijn voor de toenmalige grote(re) populariteit van vocale muziek.
O'Dette maakte voor dit schitterend vormgegeven recital gebruik van drie instrumenten: een zessnarige luit naar een model van Magno Tieffenbrucker (ca. 1550) en twee viersnarige renaissancegitaren (1988 en 2015). Geluidstechnicus Brad Michel zorgde voor de passende omlijsting. Waarom het drie jaar heeft moeten duren alvorens dit album is verschenen is mij niet duidelijk geworden, maar hoofdzaak is dat het er is. Terwijl het voor menigeen volkomen nieuw repertoire zal betekenen.