CD-recensie

 

© Aart van der Wal, juli 2020

Rachmaninov Songs

Klik hier voor inhoudsopgave

Julia Sitkovetsky (sopraan), Roger Vignoles (piano)
Hyperion CDA68309 • 59' •
Opname: februari 2019, All Saints' Church, East Finchley, Londen

 

Dit liedrecital is helaas niet op alle punten geslaagd. Al geldt dat zeker niet voor de programmakeuze: deze selectie uit de ruim tachtig liederen die Rachmaninov heeft nagelaten, biedt door de inventieve samenstelling veel contrast en daardoor afwisseling, al is de grondstemming veelal afwisselend donker, geladen en treurig en slechts bij vlagen lichtvoetig. Het door de componist gekozen dichtwerk is er uiteraard ook naar, waardoor deze liederen misschien wel bij uitstek voorbestemd lijken voor de donkere mannenstem die hopeloosheid en wanhoop op het lijf geschreven lijkt. Zo moet de componist het zich ook hebben voorgesteld.

Eoch, ik geloof niet dat het de vrouwenstem is die afbreuk doet aan de inhoudelijke kant van dit repertoire, met Elisabeth Söderström als daarvan het beste bewijs. Zij nam alweer jaren geleden (time flies) voor Decca Rachmaninovs complete liedoeuvre op, samen met de pianist Vladimir Ashkenazy al net zo verbeeldingsvol en kleurrijk in de uitwerking van de pianopartij. Dat niveau haalt Sitkovetsky noch Vignoles, waar dan wel weer tegenover staat dat de Hyperion-opname meer gloed en klankschoonheid te bieden heeft dan de inmiddels toch wel behoorlijk verouderde Decca-pendant (ik heb hier nog de lp's uit de jaren zeventig, later ook op cd uitgebracht).

In het lied draait het uiteraard om tekstverbeelding, wat zich uitstrekt van de componist tot de vertolk(st)er. Sitkovetsky's gloedvolle passie en hooggestemde lyriek kunnen evenwel niet verhinderen dat het juist daardoor iets gekunstelds heeft, dat het een opgelegde indruk maakt, alsof ze zeker in de meer gepassioneerde liederen verder wilde reiken dan de muziek zelf. Begrijpen doe ik dit niet en te meer niet omdat deze liederen dat absoluut niet nodig hebben. Het gevolg is wel dat ze daardoor soms op het randje van het evocatief én technisch geacheveerde balanceert. Als het op intimiteit aankomt lukt het haar beter, laat ze de muziek echt voor zich spreken, wat het affect dan alleen maar ten goede kan komen. Zeer geslaagd is weer haar vermogen om het voorgeschreven piano, forte en fortissimo zo gradueel vorm te geven dat daarin zelfs nog welsprekende nuances kunnen worden aangebracht. Dat is bepaald niet iedere vocalist gegeven en wat duidelijk in de hogeschool van de zangkunst past. Waarom dan toch die soms uitgesproken overdreven betoogtrant, bijvoorbeld door het door haar ingelaste portamento. Vreemd dat met zoveel gloedvolle vocale passie het spel van Vignoles er nogal bleek bij afsteekt. Het is weer het 'oude' probleem: het recital op zich is alleszins acceptabel, evocatief, totdat men het duo Söderström-Ashkenazy heeft gehoord. Bij hen valt alles volmaakt op zijn plaats, maar het verrassingsniveau blijft desalniettemin hoog. Liedkunst (en daar hoort de pianist uitdrukkelijk bij!) in de overtreffende trap. Zo moet het. Volgens mij dan.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links