CD-recensie

 

© Aart van der Wal, november 2017

 

Giacomo Puccini - Complete Piano Works and Selected Opera Transcriptions

Puccini: Adagio in A - Piccolo Valzer - Scossa Elettrica - Foglio d'Album - Piccolo Tango - Pezzo per Pianoforte - Operatranscripties (Tosca, Le Villi, Edgar, Suor Angelica, Manon Lescaut, Madama Butterfly)

Sandro Ivo Bartoli (piano)
Solaire Records SOL 1007 • 48' •
Opname: juli 2017, Steinway Haus, Berlijn

 

De operacomponist Rossini schreef zijn pianominiaturen 'Péchès de vieillesse' (Zonden van de oude dag) tijdens zijn laatste periode in Parijs. Ze laten zich historisch dus gemakkelijk in de tijd (of anders gezegd, Rossini's loopbaan als componist) plaatsen. In het geval van de operacomponist Puccini (1858-1924) is de datering aanmerkelijk lastiger, zijn de pianostukken min of meer verstrooid geraakt. Van 'Zonden van de oude dag' is sowieso geen sprake. Het vroegste pianowerk is waarschijnlijk het Adagio in A, hoewel niet zonder de nodige voorzichtigheid omdat het nog maar de vraag is of het überhaupt een pianostuk is. Volgens de musicoloog en Puccini-expert Dieter Schickling betreft het een ontwerp voor het langzame deel van het onvoltooid gebleven strijkkwartet in D, dat Puccini in 1882 bestemd had voor zijn compositieleraar Bazzini. Wat overigens niet wegneemt dat het een schitterend stuk is (een deel van het gebruikte materiaal is ook terug te vinden in zowel een orkestwerk, het Capriccio Sinfonico, bedoeld als het afstudeerwerk op het Milanese conservatorium, alsmede in de opera Le Villi). De 'Piccolo Valzer' is een ander juweeltje dat Puccini - niet zonder humor - speciaal voor het tijdschrift 'Arti ed Armi' schreef. We horen de wals terug in Musetta's wals in de tweede akte van La Bohème . Het volgende stuk, de 'marcetta brilliante', is precies wat de subtitel belooft: een briljante mars. Puccini was in 1899 lid van de Italiaanse Vereniging van Radiotelegrafisten (jawel, hij was een man van zijn tijd!), in welke hoedanigheid hem werd gevraagd een stuk te schrijven ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de uitvinding van de batterij van Volta. Het werd, heel toepasselijk, de 'Scossa Elettrica' (elektrische schok). 'Foglio d'Album' en 'Piccolo Tango' werden pas bijna twintig jaar na de dood van Puccini gepubliceerd, in 1942 door Edward B. Marks in Amerika. Sindsdien wordt getwijfeld aan de authenticiteit van de beide stukken (het autograaf is nooit boven water gekomen). Het 'Pezzo per Pianoforte' ontstond in 1916, als hommage aan de slachtoffers van de dan nog in volle gang zijnde Eerste Wereldoorlog. Niet meer dan zestien maten meditatieve muziek (na nog geen twee minuten is het al voorbij), maar wát een muziek!
Aangevuld met de pianotranscripties die Puccini maakte van een aantal van zijn opera's hebben we een prachtige cd in handen die de voltallige (althans wat daarvan bekend is) pianomuziek omvat die Puccini schreef. De net als Puccini in Toscane opgegroeide meesterpianist Sandro Ivo Bartoli maakt van al deze miniaturen grote momenten waarvan mag worden betreurd dat deze grote Italiaanse operacomponist niet meer voor de piano heeft gecomponeerd.
Producer Dirk Fischer legde de prachtige klank van de Steinway D tot in de puntjes vast. Met bijna 48 minuten lijkt de cd wat karig bedeeld: er was nog voldoende ruimte geweest voor meer transcripties, maar bedenk wel dat het glas in ieder geval meer dan halfvol is! De introductie werd geschreven door de president van de Fondazione Festival Pucciniano. De pianist zorgde zelf voor de (uitstekende!) toelichting.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links