CD-recensie
© Aart van der Wal, juni 2025
Prokofjev: Strijkkwartet nr. 1 in b, op. 50 - nr. 2 in F, op. 92 - Visions fugitives op. 22 (bew. voor strijkkwartet door Sergej Samsonov en het Danel Quartet) Accentus ACC 30640 • 67' • |
Het mag verbazing wekken dat Prokofjev slechts twee strijkkwartetten componeerde. Het eerste, nog sterk onder invloed van Beethoven, ontstond in 1930, het tweede, waarin Beethoven plaatsmaakte voor de muzikale folklore uit de Kaukasus, eerst elf jaar later, in 1941.
Waarom het er – anders dan bij bijvoorbeeld Weinberg en Sjostakovitsj – niet aanzienlijk méér zijn geworden vertelt de geschiedenis niet. Wel dat op. 50 een opdrachtwerk is, geïniteerd door de Library of Congress in Washington DC. Het tweede kwartet volgde op een aanmoediging van Khatu Temirkanov (de vader van de latere dirigent Yuri Temirkanov) om muziek op papier te zetten die aansloot bij het plan om een nieuwe Kabardijnse kunstmuziek te ontwikkelen. Prokofjev legde prompt het werk aan zijn opera Oorlog en Vrede neer en ging aan de slag om binnen vijf weken het kwartet te voltooien. Naar eigen zeggen om de ‘frisse onontgonnen oosterse folklore te combineren met de meest klassieke van alle vormen: het strijkkwartet en dat dit intrigerende, verrassende uitkomsten kon opleveren.' En inderdaad, daarover laat zijn opus 92 geen enkele twijfel bestaan.
Ze schieten in een oogwenk voorbij, de twintig ‘voetzoekers', zoals de componist zijn met inventieve evocaties overladen, in 1917 voltooide Visions fugitives noemde. De titels van de meeste deeltjes laten niets tot de verbeelding over, zoals con eleganza, pittoresco, ridicolosamente, feroce, inquieto, presto agatissimo molto accentuato en als finale lento irrealmente. Sergej Samsonov heft ze met groot vakmanschap én verbeelding voor strijkkwartet geschikt gemaakt, waar de leden van het Danel Quartet nog de eigen ‘finishing touch' aan hebben gegeven.
Het Belgisch-Franse Danel Quartet (of Quatuor Danel) werd opgericht door de broers Marc (viool) en Guy Danel (cello), en zus Juliette Danel (altviool). Het ensemble heeft een omvangrijke discografie op zijn naam gebracht en nam als eerste de complete strijkkwartetten van Mieczyslaw Weinberg op. Zowel binnen de eigen landsgrenzen als internationaal wordt het Danel gerekend tot de absolute wereldtop in het genre. Dit nieuwe album levert daarvan het zoveelste stralende bewijs.