CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2018
Pärt: Darf ich... (versie 1999) - Fratres (versie 1991) - Passacaglia (2003) - Tabula Rasa (1977) - Spiegel im Spiegel* (1978) Viktoria Mullova en Florian Donderer (viool), Liam Dunachie (piano), Estonian National Symphony Orchestra o.l.v. Paavo Järvi |
De Estse componist Arvo Pärt (1935) heeft het tot wereldfaam gebracht. Honderdduizenden (misschien zijn het zelfs wel miljoenen) zijn gevallen voor zijn in mijn oren doorgaans weinig spannende muziek, met voor mij hier als dieptepunt 'Spiegel im Spiegel'. Er is vrijwel niets dat stevig wordt uitgewerkt, zoals de niets om het lijf hebbende Passacaglia van nog geen vijf minuten. Wie dus wil horen hoe een écht creatief ontworpen en diep gelaagde passacaglia kan klinken moet terecht bij onder anderen Bach, Biber, Brahms en Webern. Ik ga over Pärts nogal gemakzuchtige componeerstijl nu verder niet zeuren en stel alleen nuchter vast dat de musici die zich over deze vijf werken hebben gebogen (en dat zelfs in letterlijke zin) de best denkbare pleitbezorgers ervan zijn.
Het merendeel van de op dit album verzamelde, veelal meanderende, kabbelende en o zo contemplatieve zo niet religieuze opera van Pärt werd alweer lang geleden door de Letse violist Gidon Kremer den volke getoond (met in zijn kielzog het door hem opgerichte Kremerata Baltica ensemble en het opnametechnische vakwerk van ECM's Manfred Eicher). Later doken uiteraard meer 'Baltische zielen' op om Pärts wel of niet vergankelijke werk (de toekomst bewijst ook wat dit betreft alles) vast te leggen. De Pärt-discografie is in de afgelopen twee decennia dus behoorlijk uitgedijd en niet in de laatste plaats omdat Pärt ondanks zijn gevorderde leeftijd stug door is blijven componeren. Veel registraties dragen bovendien het stempel van authenticiteit omdat Pärt bij veel ervan aanwezig is geweest en aanwijzingen heeft gegeven die uitgerekend niet in de partituur staan of pas later daarin zijn opgenomen. Niets is zo veranderlijk als een componist, tenslotte. Ook dit album zal ongetwijfeld hebben geprofiteerd van Pärts aanwezigheid tijdens de opnamesessies.
Jammer alleen dat deze uitgave qua documentatie weer zo mager is uitgevallen. Voorts wordt de consument voor de biografische gegevens van de musici naar de website van het label verwezen. Dat begint steeds meer een onhebbelijke gewoonte te worden.
________________
Naschrift:
Omdat er van een aantal werken verschillende versies bestaan heb ik die hierboven aangegeven.